Op weg naar een duurzame modewereld: Katrien van Hecke

Het begrip duurzaamheid lijkt een steeds grotere rol te spelen in de modewereld, en veel modebedrijven houden dan ook steeds meer rekening met mens en milieu. In België heeft het begrip echter een deel van haar geloofwaardigheid verloren. Een onderzoek onder duizend Belgen in opdracht van duurzaamheidsnetwerk The Shift wees uit dat een derde van de ondervraagden duurzaamheid moe is. De meeste mensen die nog wel interesse hebben in duurzaamheid, geloven dat bedrijven meer zouden moeten investeren in concrete projecten die dichter bij de burger staan. Er zijn zeker ondernemers die investeren in de duurzame projecten waar België schijnbaar behoefte aan heeft. FashionUnited spreekt met ondernemende Belgen die van de modewereld een duurzamere plek willen maken. In de vijfde aflevering Katrien van Hecke: een ontwerpster die al haar ontwerpen met natuurlijke materialen verft.

Ontwerpster Katrien van Hecke verft haar stoffen met kruiden en planten

”Vanuit mijn werkplek kijk ik uit op de straat, en als de gordijnen openstaan en mensen naar binnen kijken zie ik vaak dat ze niet goed snappen wat er gebeurt,” vertelt Van Hecke lachend. “Het beeld dat veel mensen hebben bij een mode-ontwerpster, is dat van iemand die hele dagen achter de naaimachine doorbrengt: bij mij is dat dus niet zo.” Waar veel ontwerpers kiezen voor stoffen die al zijn geverfd in een fabriek, verft Van Hecke haar stoffen zelf. “Tijdens mijn studie Modetechnologie & Ontwerpen aan de Hogeschool Gent deed ik onderzoek naar stofvervingen, omdat ik het moeilijk vond om stoffen te kopen die niet mijn identiteit als ontwerper zouden weergeven,” legt Van Hecke uit. In het atelier van de ontwerpster bevinden zich vele potten met gedroogde kruiden: de natuurlijke grondstoffen voor de verf. Enkele materialen waar ze regelmatig mee verft, zijn kamille, eucalyptus en kerrie.

Op de website van Katrien van Hecke is in een filmpje te zien hoe het verven van stoffen gebeurt. In de video is te zien hoe de ontwerpster met een armvol groene bladeren haar atelier binnenloopt, en alles vervolgens in een pan met kokend water doet. Even later wordt de volledige inhoud uit de pan overgegoten in een ijzeren emmer waar de stof in kan trekken. Vaak werkt de ontwerpster met zijde, maar ze gebruikt ook regelmatig hennep of gerecycled katoen. Het filmpje duurt nog geen twee minuten, maar in werkelijkheid neemt het proces gemakkelijk twee volle dagen in beslag. “Het aan de kook brengen van het water met de kruiden gaat vrij snel, maar de kleur moet natuurlijk ook trekken. Vaak laat ik het geheel ongeveer acht uur weken, waarna de stof nog eens twee dagen langer moet trekken.”

Van Hecke: “Mijn kleuren zijn levendiger dan voorgekleurde stoffen”

De werkwijze die Van Hecke hanteert is arbeidsintensief, en ook het gebruik van kruiden is in sommige gevallen prijzig. “Kruiden als kurkuma en kerrie zijn wel goedkoop, maar vaak zijn de duurdere pigmenten het mooist.” Zo werkt Van Hecke af en toe met indigo, de plant die traditioneel bekendstaat om zijn link met de denimindustrie, en de prijs daarvan kan voor 50 gram oplopen tot 22 euro. Het eindresultaat maakt alles het meer dan waard: “Als ik mijn kleuren naast een voorgeverfde stof leg, zijn mijn kleuren altijd warmer en levendiger dan de voorgekleurde stoffen.” Een ander bijkomend voordeel dat deze manier van werken heeft, is volgens Van Hecke dat het aantal chemicaliën dat wordt gebruikt, beperkt is. Het totaal uitbannen van chemische stoffen is de ontwerpster niet gelukt, omdat ze af en toe ook gebruik maakt van textielinkt waarmee ze patronen op de kleding maakt. Wel let ze hierbij op hoe de inkt is gemaakt: “Inkt kan natuurlijk heel vervuilend zijn, maar ik werk altijd met inkt die een eco friendly label heeft en op waterbasis is gemaakt.”

Het verfproces dat inmiddels Van Hecke’s handelsmerk is geworden, heeft ze overigens niet zelf bedacht. “Tijdens mijn studie kwam ik erachter dat in Nederland en België in de Gouden Eeuw stoffen werden geverfd met specerijen.” In de tijd waarin de West-Indische en Verenigde Oostindische Compagnie regelmatig kruiden meebrachten die zij tijdens buitenlandse handelstochten hadden gekocht, ontstonden kleurgildes die experimenteerden met het verven van stof. Voor Van Hecke is deze methode van stof bewerken ideaal, omdat het haar de kans geeft unieke kleuren te ontwikkelen die volledig naar haar smaak zijn.

De consument heeft het recht te weten waar kleding vandaan komt

De bijzondere aanpak van Van Hecke levert haar vaak het stempel ‘duurzame ontwerpster’ op, maar hoe belangrijk is het voor haar om duurzaam te werken? “Ik vind duurzaamheid heel belangrijk. Ik ben mijn label niet begonnen vanuit het idee dat ik per se iets moet doen om mensen bewust te maken van het thema, want het gaat mij bovenal om het creatieve, maar ik vind het wel belangrijk om als ontwerper aandacht te besteden aan waar mijn materialen vandaan komen,” stelt ze. De kruiden die ze gebruikt zijn afkomstig van verfmolen ‘De Kat’ in Noord-Holland: een bedrijf dat is gespecialiseerd in de verkoop van natuurlijke pigmenten. Als consument heb je het recht te weten waar de kleding die je koopt vandaan komt, en daarom vindt de ontwerpster het belangrijk hier transparant over te zijn.

Ze vindt het zorgelijk dat veel ketens aan greenwashing doen door zich duurzamer voor te doen dan zij eigenlijk zijn. Doordat ze de stoffen waar ze mee werkt zoveel mogelijk uit Europa haalt bij leveranciers die ze kan bezoeken, heeft ze inzicht in de hele productieketen van haar label. Op haar website geeft ze een beknopte uitleg van haar duurzame werkwijze, waardoor consumenten weten waar ze voor staat. In 2014 werd haar label door de British Fashion Council (BFC), een organisatie die de belangen van de Britse mode-industrie behartigt, beloond met de ‘Esthetica tag’: een erkenning voor duurzame en ethisch verantwoorde merken. “Ik vind het heel fijn om deze erkenning te krijgen. Daarnaast merk je dat mensen nieuwsgierig worden naar je merk.”

Behalve door te werken met natuurlijke materialen, wil Van Hecke ook aan een duurzame modewereld bijdragen door stelling te nemen tegen de huidige overconsumptie. Fast fashionketens bieden talloze items aan tegen prijzen die volgens de ontwerpster bespottelijk goedkoop zijn, terwijl kleding veel waardevoller zou zijn wanneer bewust wordt gekozen voor kwalitatieve stukken. Al snapt ze wel waarom veel modelabels de stap naar duurzaam ondernemen niet hebben gezet: “Duurzaamheid is een moeilijk woord, omdat veel mensen gelijk denken aan geitenwollensokken en muffe kleding.” Met haar kleding, die ze zelf omschrijft als romantisch maar subtiel, hoopt Van Hecke te laten zien dat duurzame mode niet per definitie gelijkstaat aan degelijkheid. De lente/zomercollectie bestaat uit 23 looks waarin vooral lange jurken en mantels voorkomen. De modellen van de kleding zijn recht en ruimvallend, en zijn veelal geverfd in lichte tinten blauw, lavendel en grijs. Wanneer het gaat over voeding, merkt de Vlaamse dat er steeds meer aandacht ontstaat voor de herkomst van producten, en ze hoopt dat dit uiteindelijk ook voor de modesector zal gelden. “Ik wil dat mensen mijn stukken mooi vinden omwille van hoe ze eruit zien en niet alleen omdat ze duurzaam zijn, maar ik zou tegelijkertijd niet weten op welke andere manier ik zou kunnen doen wat ik nu doe.”

Dit is de vijfde aflevering van de serie ‘Op weg naar een duurzame modewereld’. Lees ook aflevering een, aflevering twee, aflevering drie en aflevering vier. Het zesde en laatste deel van deze serie verschijnt op 23 februari.

Foto's: Katrien van Hecke Facebook