De uitdagingen van circulaire mode

Circulaire mode komt steeds vaker terug als een van de uitdagingen voor de modesector van morgen. Maar waar hebben we het dan juist over? FashionUnited zocht naar een antwoord tijdens het Circular Fashion seminar van het Brussels Fashion and Design Platform MAD.

Circulaire mode: Mistra Future Fashion en The ten

Dr. Kate Goldsworthy is sinds 2008 onderzoekster voor het Textile Research Center aan de Universiteit van Chelsea en heeft meer dan 15 jaar ervaring als textielontwerper, consultant en docent. Goldsworthy is dagelijks bezig met het ontwerpen van duurzame productiesystemen voor de textielindustrie, onder meer voor H&M en Filippa K. Doel: nieuwe circulaire oplossingen vinden.

Een initiatief waar Goldsworthy bij betrokken is, is het Mistra Future Fashionprogramma, een samenwerking van de Zweedse mode-industrie met partners van professionele instituten en universiteiten, met de visie om een systematische verandering door te voeren in de modeindustrie.

Een van de resultaten van Mistra Future Fashion onderzoeksprogramma voor duurzame mode is een serie van tien kaarten ‘The ten’. Elke kaart staat voor een duurzame strategie gekoppeld aan het ontwerp, zoals design om afval te minimaliseren, design dat betere technologieën exploreert of de behoefte om te consumeren vermindert, tot en met design activisme. Samen vormen de kaarten een richtlijn om nieuwe consumptiepatronen en bedrijfsmodellen te creëren en designers te voorzien van praktische richtlijnen voor verandering.

De toekomst van de textiel- en mode-industrie berust op nieuwe visies op de manier waarop producten worden gemaakt, gebruikt en verspreid. Ontwerpers moeten nadenken over wat er in de toekomst met hun ontwerpen gebeurt. Mode heeft een nieuw ritme nodig.

Ted 10 from Textile Futures Research Centre on Vimeo.

Verschillende snelheden

Op basis van haar onderzoek komt Goldsworthy tot een aantal inzichten om circulariteit op nieuwe manieren te benaderen. Ten eerste kan circulariteit snel (fast fashion) of langzaam (slow fashion) zijn. In veel benaderingen wordt er gekeken naar manieren om de gebruiksfase van het product te verlengen, andere kijken naar de levenscyclus van de materialen en het ontwerpen met het oog op hergebruik.

Een tweede inzicht is dat de context van het kledingstuk allesbepalend is. Niet alle kledingstukken zijn hetzelfde - wat zinvol is voor een basic wit T-shirt, geldt misschien niet voor een jas, ondergoed of een ziekenhuisjurk. Er is gewoon geen oplossing die voor alle categorieën tegelijk past.

Ten derde heeft de snelheid van de circulariteit betrekking op alle fasen van de levenscyclus van een product, niet alleen op de productie en het gebruik. Zo kan de impact van de productie van een duurzaam product of de manier waarop het gewassen moet worden groter zijn dan die van een product met korte levensduur. Of misschien draagt de consument het item nooit en koopt hij ter compensatie meerdere kledingstukken.

Tot slot is er vaak een wisselwerking tussen duurzaamheid en de mogelijkheid tot recycleren, wat kiezen bemoeilijkt. Sommige items vereisen een functionaliteit die de impact in andere delen van de levenscyclus automatisch verhoogt, zoals de energie nodig om een duurzaam materiaal te produceren Zo kan zelfs het gebruik van chemicaliën uiteindelijk tot een voordeel leiden.

Transparantie en langer leven

Stéphanie Fellen begint haar carrière in de internationale industriële chemie maar stopt na vier jaar om Made & More op te starten, een modeplatform gebaseerd op duurzaamheid, ethiek en transparantie. Naast een twintigtal duurzame labels, verkoopt ze in haar webshop ook een eigen capsulecollectie waar de klant via een QR-code op het etiket de herkomst volledig kan nagaan. Via video’s op de website kan de consument ook de andere merken natrekken. Naast transparantie focust Fellen ook op lokale, Europese productie (haar eigen label wordt gemaakt in Portugal, Italië en Frankrijk) en duurzaamheid.

Fellen vertrekt van drie redenen om de levensduur van een product – aangekocht in haar webshop - te beëindigen en zoekt daar oplossingen voor die ze stap voor stap wil implementeren. Een eerste reden is een beschadiging, die te herstellen is. Volgend jaar opent Fellen een fysieke winkel waar ze een gratis hersteldienst zal aanbieden. Daarnaast kan de klant het zelf doen, met een gratis te bestellen repairkit, aan de hand van een online tutorial. Made & More wil ook partnerships aangaan met hersteldiensten waar de klant dan met korting terechtkan. Ook een vlek is een domper op de pret, dat lost Fellen op met een online lijst van ecologische wasdiensten. Tot slot kan het ook zijn dat de consument het kledingstuk gewoon niet meer leuk vindt; dan is informeren aan de orde, met een lijst van vintage shops. Of de klant kan het item teruggeven in ruil voor een voucher. Daarbij is het wel belangrijk dat het ruwe materiaal herbruikbaar is.

Duurzaam ondernemen ‘een plan uitvoeren is belangrijker dan een idee hebben’

Andere stappen richting circulariteit gaan over hergebruik van de verzendverpakking of een bestemming vinden voor overschotten van materiaal. Maar ook het discussiëren met partners over de problematiek of feedback en interactie met klanten helpt de zaak vooruit.

Fellen sluit af met vier tips voor duurzaam ondernemen. Laat je eerst en vooral goed informeren: zoek zoveel mogelijk informatie op over duurzaamheid en circulaire systemen. Ga vervolgens aan de slag samen met anderen; zoek partners, een netwerk is uw grootste goed. En doe het ook echt: een plan uitvoeren is belangrijker dan een goed idee hebben. En tot slot: denk aan de drie P’s – zorg voor People, Planet en Profit.

Nota

Vlaanderen wil tegen 2050 een circulaire economie hebben, waarin grondstofkringlopen gesloten worden. Circulair aankopen is een belangrijke hefboom voor die verandering. Met de Green Deal wil de Vlaamse overheid binnen de twee jaar meer dan 100 circulaire aankoopprojecten helpen realiseren en kennis over circulair aankopen ontwikkelen, delen en verspreiden. Met dit initiatief loopt Vlaanderen (Wallonië heeft nog geen doelstelling vastgelegd) achter op andere landen, zoals de Scandinavische waar al veel langer over circulariteit wordt nagedacht en tot actie overgegaan.

Foto’s: MAD Seminar fashion ‘Let’s talk about circular fashion in Brussels’. Credit: MAD Brussels.

Screenshot Mistra Future Fashion via de website.

Screenshot The Ten via de Tedresearch.com website.