Jaaroverzicht 2013: Bangladesh en Woolmark Prize (I)

Modebedrijven voelen in 2013 de druk van de publieke opinie. Of het nu gaat om werkomstandigheden, bont of angora. Dit jaar betekent een doorbraak voor pleitbezorgers van duurzaam en verantwoord produceren. Het

is treurig maar waar, door de omvang van de ramp in de textielfabriek in april in Bangladesh is de aandacht voor werkomstandigheden in lage lonen landen dit jaar enorm gegroeid.

Net als elders, is in België de economische crisis ook dit jaar nog steeds duidelijk merkbaar. Overal in het land staan winkelpanden leeg, en modeondernemers

en -ontwerpers kost het moeite om het hoofd boven water te houden. Om de modesector een steuntje in de rug te geven, presenteert de Vlaamse regering plannen voor een Huis van de Mode en een modefonds. Aan talent ontbreekt het in elk geval niet. Belgische ontwerpers winnen in 2013 aan de lopende band modeprijzen. Antwerpen, de meest bezochte shoppingstad van België, viert het 50-jarig bestaan van de modeacademie. Daarom is de stad gedurende een heel jaar in mode ondergedompeld.

Het Belgische modejaar begint met minder koopjesjagers in de uitverkoop dan een jaar eerder. De hoge temperaturen van januari krijgen de schuld, als de winterjassen in de winkels blijven hangen. Er is deze maand gelukkig ook goed modenieuws. De Gentse modeontwerper Tom van der Borght wint, met een unisex collectie die ook nog eens seizoensloos is, de Premium Young Designers Award in de categorie damesmode. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt door de Berlijnse vakbeurs Premium. Een ander talent, de nog onbekende, 26-jarige Minju Kim uit Antwerpen, bereikt de finale van de tweede editie van de H&M Design Awards. LVMH topman Bernard Arnault raakt in opspraak als bekend wordt dat hij zijn miljarden naar België heeft verhuisd, naar eigen zeggen omdat hij het bedrijf zo veilig stelt voor zijn kinderen, maar het verhaal gaat dat Arnault de fors hogere belastingen in Frankrijk wil ontduiken. De Duitse webgigant Zalando start met premium shop Emeza, dat moet concurreren met luxe modewebshops als MyTheresa.com en Net-a-porter. Het blijkt echter geen succes. Krap een jaar later, in december, trekt het concern de stekker eruit. Vittorio Missoni, CEO van het Italiaanse luxemerk Missoni, raakt vermist. Samen met zijn vrouw, twee vrienden en twee bemanningsleden vertrekt hij na een vakantie in een klein vliegtuig van de Venezolaanse kust, maar komt niet aan in hoofdstad Caracas.

De prijzenregen onder Belgische ontwerpers gaat nog even door, als de Antwerpenaar Christian Wijnants in februari de International Woolmark Prize wint, na vorig jaar al de lokale variant in de wacht te slepen. Zijn winnende collectie van merinowol hing dit najaar in de kledingrekken bij grote namen als Bergdorff Goodman en Harvey Nichols. Intussen lopen Antwerpse zelfstandig ondernemers omzet mis door de problemen met de Fyra-trein. Door de slechte treinverbinding, ontvangt de stad minder shoppers uit Nederland. De Federale Overheidsdienst Controle en Bemiddeling maakt een proces-verbaal op tegen de Belgische modeketen Zeb, die zou zich schuldig hebben gemaakt aan lokvogelpraktijken. Zeb zou met zeer hoge kortingen hebben geadverteerd, maar die kortingen golden slechts op een klein deel van het assortiment. De modeketen is niet de enige die zich niet houdt aan de nationaal geldende afspraken over de uitverkoop. Net als elk jaar, laten de brancheorganisaties weten dat er flink wordt gesjoemeld met prijsstunts. Ook internationaal weet een rechtszaak de aandacht van de modewereld op zich te vestigen: John Galliano sleept zijn voormalig werkgever Dior voor de rechter. Het voorbestaan van Miss Sixty en Energie wordt veiliggesteld dankzij ingrijpen van de Italiaanse regering.

Ontwerper Tom van der Borght, die in januari al de Premium Young Designers Award won, vertegenwoordigt België in de internationale modewedstrijd Reimagine van C&A, maakt de organisatie in maart bekend. De ontwerper maakte een 'lunchjas' van bestek, kopje en borden en mag zich een maand later de winnaar van deze creatieve prijs noemen. Bij de Belgische babyketen Prémaman verdwijnen zo'n tachtig arbeidsplaatsen, wordt diezelfde maand duidelijk. In 2012 werd het bedrijf overgenomen door het Franse Orchestra, dat bij de overname meteen liet weten slechtlopende winkels te gaan sluiten. H&M lanceert in maart zijn nieuwe geesteskind: & Other Stories. De eerste winkel opent in Londen en tegelijkertijd gaat (o.a.) in België de webshop online. Inditex-topman Amancio Ortega stoot Bernard Arnault van zijn troon; Ortega is met een totaal vermogen van 44 miljard euro nummer één in de top 200 van rijkste modemensen. Op de lijst zijn geen Belgische ondernemers te vinden. Het Franse concern PPR krijgt een nieuwe naam: Kering.

Wanneer Nederland eind april koning Willem-Alexander kroont, draagt koningin Máxima tijdens het ondertekenen van de officiële documenten een japon van het Belgische modehuis Natan. Ook de drie dochters van het koningspaar zijn gekleed door de ontwerper van het huis, Edoaurd Vermeulen, die geen onbekende is voor het Nederlandse koningshuis. Het Belgische zwangerschapsmodemerk Fragile haalt met een veiling 10.000 euro op voor het goede doel 'Annick for Kenya'. Na twaalf jaar afwezigheid in België, maakt het Britse Marks & Spencer bekend in 2015 opnieuw een winkel in Brussel te willen openen. Het gaat niet goed met het shoppingcenter in het spoorwegstation Antwerpen-Centraal, wordt in april duidelijk. Negentien van de aanvankelijk zestig winkels moesten al hun deuren sluiten. Op 24 april stort het Rana Plaza in, een textielfabriek in Dhaka in Bangladesh. Bijna 1200 medewerkers komen bij de ramp om het leven. Door de enormiteit van de ramp groeit de publieke aandacht voor arbeidsomstandigheden van textielarbeiders en er komt een veiligheidsakkoord dat door tientallen (westerse) modebedrijven wordt getekend en een compensatieregeling van 40 miljoen dollar.

Het

Belgische modenieuws van mei staat in het teken van de Vlaamse ModeMusea. Het Antwerpse MoMu mag uitbreiden op haar huidige locatie in de Nationalestraat. Dat besluiten het stadsbestuur en de gemeente Antwerpen. Het MoMu Hasselt wint met de expositie ‘In her shoes’ uit 2009 de MaakMee award. De expositie ‘Axelle Red, Fashion Victim’ in MoMu Hasselt trekt meer dan 24.000 bezoekers. Antwerpenaar Jan-Jan van Essche wordt genomineerd voor de International Woolmark Prize 2013-2014, die in 2014 wordt uitgereikt. De in Antwerpen gevestigde ontwerper Haider Ackermann begint een mannenlijn, die hij een paar weken later presenteert tijdens de modeweek in Parijs. Belgische consumenten vragen steeds vaker om korting in winkels, tot grote ergernis van winkeliers, zo blijkt uit een onderzoek dat brancheorganisatie NSZ in mei bekend maakt. Het Deense IC Companys verkoopt de merken Jackpot en Cottonfielt aan Coop. De nieuwe eigenaar neemt een deel van het personeel over, maar de winkels van Jackpot en Cottenfield gaan dicht en de groothandelsactiviteiten van beide merken worden stopgezet.

De Belgische CEO Anne Chapelle splitst de modehuizen Ann Deulemeester en Haider Ackermann in twee onafhankelijke bedrijven. Studiebureau Locatus zegt dat volgens een onderzoek 17.000 Belgische winkelpanden leegstaan, dat is 50 procent meer dan in 2008. De Nederlandse schoenenketen Omoda gaat, vijf jaar na de introductie van de webshop in België, juist ook offline verkopen. De eerste Belgische winkel opent in juni in Antwerpen. De Berlijnse modebeurs Bread & Butter scherpt de toegangsregels aan. De organisatie maakt bekend dat bezoekers die geen inkoper, winkeleigenaar, journalist of zakenpartner van een exposerend merk zijn, een rekening kunnen verwachten van 500 euro. Daarnaast worden medewerkers van verticale bedrijven geweerd. De Ierse budgetketen Primark laat weten dat het Frankrijk wil veroveren en is voor het eerst (en voorlopig voor het laatst) online te koop via de Britse webshop Asos. Het luxeconcern LVMH moet een forse boete betalen voor de manier waarop het een aandeel in concurrent Hermès heeft opgebouwd. Domenico Dolce en Stefano Gabbana worden door de rechtbank in Milaan veroordeeld tot twintig maanden gevangenisstraf wegens belastingontduiking en sluiten als protest tijdelijk hun winkels in Milaan. Ruim zes maanden na de verdwijning wordt in de zee bij de Los Roques eilandengroep, in de buurt van Venezuela, het vliegtuig van de Missoni's teruggevonden.