Is kopiëren diefstal?

Terwijl Eurocommissaris voor Handel Karel De Gucht tijdens een bezoek aan de wereldtentoonstelling in Sjanghai China nog vroeg om strenger op te treden tegen namaakgoederen, zijn er elders op de wereld andere geluiden te horen.

Neem bijvoorbeeld Ready to Share, een project dat naar eigen zeggen onderzoekt hoe de mode-industrie zaken als ‘geleende inspiratie’, en gedeeltelijke kopiëen’ enthousiast omhelst.

“Meer dan enige andere industrie brengt de mode een groter deel van zijn creatieve output als iets gemeenschappelijks- een gedeelde bron die vrijelijk gebruikt, hergebruikt en getransformeerd kan worden door andere creatievelingen,” schrijft de organisatie op zijn website.

Volgens onderzoekster Johanna Blakley van de University of Southern California vormt kopiëren juist een van de belangrijkste elementen van de manier waarop de modebranche werkt. “Het feit dat modeontwerpers volgens de Amerikaanse wet vrij zijn om te kopiëren, is onderdeel van de magie van de modewereld,” zegt ze in een interview met de Amerikaanse website Library of economic Liberty . “Doordat modebedrijven producten van elkaar kopieëren die goed verkopen, ontstaan er trends.”

In Europa bestaan wel wetten die ontwerpers moeten beschermen tegen kopieën, maar die werken niet volgens Blakley: “Het probleem van die wetten is dat er met een paar aanpassingen alweer sprake is van een nieuw design; dan is het dus juridisch gezien geen kopie meer.”

Het enige dat wel overal ter wereld goed beschermd is, is het logo; dat mag nergens worden gekopieerd. In China gebeurt dat dus wel: Uit een rapport van de Europese Commissie blijkt dat 64 procent van alle goederen met namaaklogo’s die vorig jaar in Europa in beslag werden genomen, afkomstig is uit China. In 2008 was dat nog 54 procent.

Maar zelfs dat gegeven weet Ready to Share te bagatelliseren. De organisatie wist Tom Ford te verleiden tot de uitspraak: “De consument die kopieën koopt is niet dezelfde klant als degenen die onze producten kopen.”