Materialise: Hoe 3D-printen de modeindustrie zal flexibiliseren

Wat hebben high fashion en schoenzolen met elkaar gemeen? Het zijn beide gebieden in de modewereld waarin het fenomeen van 3D-printen de grootste sprongen heeft gemaakt.

Het lijkt er momenteel op dat de hype rondom het 3D-printen is weggevallen. Ooit kunnen we wellicht vanuit ons eigen huis een T-shirt of blouse afdrukken, maar voorlopig blijft die realiteit waarschijnlijk slechts een droom. Hoe ziet de toekomst van 3D-printen in de modeindustrie eruit?

Om te weten te komen wat de mogelijkheden op de korte termijn zijn, sprak FashionUnited met Valérie Vriamont, business developer innovatieconsultant bij 3D-printingbedrijf Materialise. Het Belgische bedrijf, dat in 1990 werd opgericht, heeft met ontwerper Julia Koerner gewerkt aan een ingewikkelde 3D-geprinte schoudermantel en kroon die werd gedragen door koningin Ramonda in de film Black Panther - een film die dit jaar de Academy Award won voor Best Costume.

Naast een modewoord, is 3D-printen ook een ingewikkelde technologie. Wat zijn de meest voorkomende misvattingen?

High-end modeontwerpers begrijpen vaak niet hoeveel kennis er nodig is om de vrijheid die 3D-printen biedt, te kunnen gebruiken. Door het ontwerp te wijzigen, kun je ook materiaaleigenschappen veranderen. Een materiaal dat in eerste instantie erg stijf lijkt, kan erg flexibel worden als het op de juiste manier wordt gebruikt.

Als we het hebben over producten voor de massamarkt, moeten veel bedrijven er nog van worden overtuigd dat 3D-printen de wenselijke esthetiek kan genereren en dat het kan worden gebruikt om in grote hoeveelheden te produceren op een kwalitatief goede en betaalbare manier.

Hoe kan 3D-printen hulp bieden aan modebedrijven die voor de massamarkt produceren?

In commerciële termen zijn we gespecialiseerd in wearables. Merken met klassieke collecties profiteren van een digitaal productieproces. Met 3D-printen kunnen ze zich continu aanpassen aan de trends. Elke keer als een merk zijn brillencollectie wil veranderen, staat het digitale bestand dit onmiddellijk toe. De toegevoegde waarde is niet alleen deze flexibiliteit, maar ook de mogelijkheid om een inventaris zonder voorraadrisico te hebben. Traditionele productieprocessen vereisen een hoge voorraad, terwijl je met 3D-printen gewoon kunt produceren op basis van bestellingen.

Foto: Cabrio Collection door Hoet

Hoe lang duurt het om een bril te printen?

In de commerciële sector kan dat vijf tot tien dagen duren. Het is moeilijk om aan te geven hoeveel er tegelijkertijd kunnen worden geprint, maar we hebben het over grote hoeveelheden. Bij de merken waarmee we werken, zien we dat het aantal geproduceerde brillen met 3D toeneemt ten opzichte van traditionele productiemethoden.

Van welke technologieën op het gebied van 3D-printen moeten we meer weten?

Kijkend naar brillen zijn selectief lasersinteren en polyamidepoeder de beste opties, omdat ze een productie mogelijk maken van producten die aan kwalitatieve en esthetische eisen van de markt voldoen. Aan de commerciële kant is het belangrijk om een duurzaam materiaal te hebben dat lange tijd kan worden gedragen. Daar ligt de focus van lasersinteren voornamelijk op. Lasersintering biedt ontwerpvrijheid omdat het op poederbasis werkt, en tegelijkertijd kunnen we lasersinteren op zeer hoge kwaliteit voltooien. We produceren brillen die na twee of drie jaar nog steeds intact zijn.

Je hebt in het verleden met ontwerpers als Iris van Herpen gewerkt. Kun je een aantal van de meest baanbrekende 3D-print projecten in high fashion voor Materialise noemen?

We hebben verschillende projecten. Onze meest recente was in samenwerking met Julia Koerner. Het was een zeer interessant project omdat Julia het potentieel van 3D-printen volledig begrijpt. Ze is in staat om materialen flexibeler te maken met behulp van goed ontworpen 3D-structuren.

Welke voordelen levert 3D-printen op voor high fashion?

Je kunt vormen maken die je niet met andere technologieën kunt maken. Er zijn ontwerpers die in een zeer organische- of op een zeer sculpturaal-achtige manier te werk gaan met 3D-printen, maar wel met volume. Het gaat erom dat ze creativiteit kunnen vertalen vanwege de ontwerpvrijheid.

Materialise heeft ook gewerkt aan schoenzolen met bedrijven als Adidas en Phits. Waarom zouden we 3D-printen voor zolen gebruiken?

De functionaliteit ervan wordt beter. Gegevens kunnen worden gebruikt om te zien waar een drager meer kracht nodig heeft en onze structuren kunnen die kracht bieden. Je kunt ook een stap verder gaan met een technologie die personalisatie mogelijk maakt. Je voeten worden gescand wanneer je je verplaatst en deze scan wordt vervolgens gebruikt door een speciale software om een op maat gemaakte binnenzool te maken. Tegenwoordig gebruiken de meeste inlegzolen nog altijd een statische afdruk.

Foto: 3D-print binnenzool

Wat is de volgende stap voor Materialise?

De focus ligt nu op materialen, en daarom zijn we een strategische samenwerking aangegaan met BASF. De R&D-afdeling van Materialise kijkt altijd naar nieuwe materialen, uiterlijk en gevoel. De nadruk ligt meer en meer op de ontwikkeling van hoogwaardige afwerkingen, omdat het product esthetisch aantrekkelijk moet zijn. Dat is net zo belangrijk bij het printen. Eindgebruikers verwachten diversiteit; ze verwachten dat je mee-evolueert met trends. Dat is wat we aan het doen zijn.

Wat biedt de toekomst voor 3D-printen in de mode?

We zullen op commercieel gebied steeds meer applicaties zien, omdat digitale technologieën flexibiliteit in productie biedt. Merken beginnen het te begrijpen. De technologie ontwikkelt zich, dus het is slechts een kwestie van tijd totdat 3D-printen breed zal worden overgenomen door verschillende branches.

Hoe zien we die trend vandaag de dag al terug?

Er is een zeer interessante dynamiek gaande in de industrie. Het aantal leveranciers van materialen en machines was eerst beperkt, maar de laatste paar jaren waren er veel toetreders. Ik denk dat het veel sneller zal evolueren dan in de afgelopen twintig tot dertig jaar. Nu zien zowel machinefabrikanten als materiaalleveranciers het potentieel in 3D-printen. Ze zijn meer bereid om erin te investeren en het te ontwikkelen. Het is geen toeval dat BASF, dat actief is in de bulkproductie van grondstoffen, geïnteresseerd is in de ontwikkeling van 3D-printmaterialen. Mensen begrijpen het steeds meer. Er zal veel sneller evolutie plaatsvinden in deze markt dan de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden.

Zal 3D-printen een revolutie teweegbrengen in de modeindustrie?

Het is gewaagd om te stellen dat het de gehele industrie zal veranderen, maar ja, het zal vooral veel flexibiliteit brengen. Dat wordt geëist door de eindgebruiker. Ze willen snel nieuwe en duurzame producten. Merken en bedrijven staan onder druk van de markt en moeten flexibele maar duurzame technologieën vinden. Dus de rol van 3D-printen in commerciële, modieuze producten zal alleen maar groter worden.

Foto: 3D-print statement piece

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op FashionUnited UK. Vertaling en bewerking vanuit het Engels: Tessa Guntlisbergen.

Beeld: Materialise; Homepagina foto: © Matt Kenneda/Marvel Studios 2018 - Costume Design Ruth Carter