Europees recht op reparatie: wat wordt de impact op de mode-industrie?

Nieuwe Europese wetgeving streeft naar een verbetering van de levensduur van producten via ‘right to repair' ('recht op reparatie') vanwege zorgen over de impact van consumptie op het milieu. Dit beleidskader ondersteunt een holistische aanpak voor circulaire economie, afvalvermindering en duurzame consumptie binnen de Unie. De mode-industrie moet anticiperen op mogelijke toekomstige eisen voor duurzaamheid van textiel.

1. Wat is het nieuwe EU-wetsvoorstel recht op reparatie? Geldt dit ook voor textiel?

In maart 2023 heeft de Europese Commissie een nieuw wetsvoorstel ingediend: recht op reparatie. Het voorstel gaat over het stimuleren van reparaties van producten. Het doel is om meer producten te laten repareren dan ze te vervangen binnen de garantieperiode van hun aankoop. Het recht op reparatie kan ervoor zorgen dat duurzame opties toegankelijker zijn voor consumenten en het kan bijdragen aan het verminderen van afval.

Nieuwe regels verplichten verkopers om een reparatie service aan te bieden wanneer dit voordeliger is dan vervanging. Consumenten krijgen het recht om reparaties te claimen tijdens de garantieperiode. Een belangrijke vereiste voor de verkoper: het opzetten van een online platform dat consumenten in contact brengt met reparatiediensten en verkopers van gereviseerde goederen. Dit platform moet consumenten een gestandaardiseerd reparatie-informatieformulier verstrekken. De EU-lidstaten moeten prijstransparantie integreren en kwaliteitsnormen voor reparatiediensten vaststellen.

Het is belangrijk op te merken dat deze richtlijn eerst moet worden omgezet in de nationale wetgeving van de EU-lidstaten voordat deze van kracht wordt. De lidstaten hebben maximaal 24 maanden vanaf de inwerkingtreding om dit te doen.

Dit voorstel voor het recht op reparatie ondersteunt de andere twee wetgevingsinitiatieven van de Europese Commissie; de verordening ecologisch ontwerp en de richtlijn ter empowerment van consumenten voor de groene transitie. Samen beschermen alle drie de wetgevingen de volledige levenscyclus van producten, terwijl ze aansluiten bij het bredere EU-beleid voor duurzame consumptie en de circulaire economie.

2. In hoeverre is de mode-industrie betrokken bij het recht op reparatie?

De meest recente wetgeving ter bevordering van de reparatie van goederen is te lezen bij de Europese Commissie in bijlage II. In deze bijlage worden de reparatieverplichtingen uiteengezet voor een aantal elektronische producten. Bijvoorbeeld: wasmachines, vaatwassers en koelapparaten. De mode-industrie is in dit wetsvoorstel buiten beschouwing gelaten. De Europese Commissie zou echter alle textiel- en modeartikelen kunnen integreren in de Ecodesign-verordening (vordering ecologisch ontwerp) en in de toekomst repareerbaarheid voor producten eisen.

Het wetgevingsvoorstel van maart 2022 over ecologisch ontwerp introduceert nieuwe regels over de repareerbaarheid van bepaalde producten in de productiefase. Dit zou binnenkort invloed kunnen hebben op de mode-industrie, ook al moet nog worden bepaald welke groep producten onder de regels voor ecologisch ontwerp valt. De nieuwe bepalingen die door de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI) van het Europees Parlement zijn geïntroduceerd, leggen de nadruk op het geven van prioriteit aan textiel en schoeisel, naast andere producten.

In bijlage I van dit voorstel worden elementen benadrukt die de basis vormen voor het gemak van reparatie en onderhoud. Deze omvatten: compatibiliteit met beschikbare reserve onderdelen, toegankelijkheid van reparatie- en onderhoudshandleidingen, het type gebruikte materialen, en de eenvoud van niet-destructieve demontage en hermontage.

Hoofdstuk VI van de Ecodesign-verordening stelt transparantie-eisen. Te weten: de jaarlijkse openbaarmaking van gegevens over onverkochte consumptiegoederen. Kleine en middelgrote bedrijven zijn hiervan uitgezonderd. De eis hoopt inzicht te geven in de grote milieuschade veroorzaakt door de vernietiging van onverkochte consumptiegoederen, vooral textiel en schoenen.

Hoewel dit wetsvoorstel gedetailleerde informatie over reparaties mist, is het doel ervan om reparatie en hergebruik te bevorderen door het delen van informatie gemakkelijker te maken. Verkopers moeten consumenten voorafgaand aan de aankoop informatie geven over de service na verkoop, inclusief reparatiediensten. Als er geen reparatieservice beschikbaar is volgens de EU-wetgeving, moeten verkopers andere informatie van de fabrikant verstrekken, zoals de beschikbaarheid van reserveonderdelen en een handleiding voor gebruik en reparatie. Het precieze niveau van detail moet nog worden vastgesteld, omdat verdere beslissingen worden voorgesteld door het Europees Parlement.

Houd er rekening mee dat aangezien dit een verordening is, deze bij inwerkingtreding automatisch van toepassing zal zijn in alle EU-lidstaten. Op 5 december 2023 werd een voorlopig akkoord bereikt tussen het Europees Parlement en de Raad. De verordening zal van toepassing zijn wanneer deze formeel door beide instellingen is aangenomen en in het Publicatieblad van de EU is gepubliceerd.

Verder geeft de richtlijn inzake Groene Transitie, gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU op 6 maart 2024, elke lidstaat de opdracht om deze uiterlijk op 27 maart 2026 in nationale wetgeving om te zetten. Bedrijven worden verplicht informatie over de duurzaamheid en repareerbaarheid van producten openbaar te maken. Bovendien wijzigt de Unie de richtlijn inzake oneerlijke handelspraktijken door tien nieuwe verboden handelspraktijken toe te voegen, zoals het overdrijven van de duurzaamheid van een product en het ten onrechte beweren van herstelbaarheid. Met name wijzigt de richtlijn ook de richtlijn consumentenrechten om de precontractuele informatie voor consumenten te verbeteren, inclusief verplichtingen zoals het bieden van commerciële garanties over duurzaamheid en het garanderen van de beschikbaarheid van reserveonderdelen.

3. Wat zijn enkele van de verwachte veranderingen voor ontwerpers en modemerken?

Het Europees Parlement roept op tot strikte regels om overmatige productie en consumptie te bestrijden, door textielproducten langer mee te laten gaan en gemakkelijker te repareren en te recyclen. De Commissie wil met haar EU-strategie voor duurzaam en circulair textiel een revolutie teweegbrengen in de industrie en niet alleen het textielontwerp veranderen, maar ook circulaire bedrijfsmodellen aanmoedigen. Het doel is om de betaalbaarheid voor de consument en het concurrentievermogen van bedrijven te behouden en tegelijkertijd de textielverspilling terug te dringen.

Consumentengedrag kan grote veranderingen teweegbrengen voor modemerken. De nieuwe wetgeving kan consumenten aanmoedigen om betere productvoorwaarden te eisen. Hierdoor kunnen consumenten geneigd zijn om modemerken te kiezen die innovatieve oplossingen bieden tegen betaalbare prijzen. Dit kan leiden tot meer concurrentie en verantwoordelijkheid binnen de sector, waardoor positieve veranderingen mogelijk worden gemaakt.

Met de wetgeving die de reparatie van producten bevordert, is het belangrijk om te benadrukken dat consumenten tijdens de wettelijke garantieperiode van twaalf maanden de keuze hebben tussen reparatie en vervanging. Deze periode kan per lidstaat verschillen. Als textielproducten onder deze richtlijn vallen, kunnen modebedrijven die als verkopers optreden worden gevraagd om reparaties uit te voeren, zelfs buiten de wettelijke garantieperiode.

Europese merken zouden hun zakelijke doelstellingen kunnen heroverwegen om zich te onderscheiden. Modemerken kunnen bijvoorbeeld innoveren door reparatiediensten tegen concurrerende prijzen in hun winkels aan te bieden. Dit is een dienst naar de consumenten en zorgt ervoor dat ze voldoen aan de Europese wetgeving.

Opmerkelijk genoeg kiezen modebedrijven nu al voor innovatieve manieren om hun activiteiten uit te breiden of samen te werken met andere dienstverleners om de reparatiediensten te faciliteren. Bedrijven als Gianni, Sojo, Farfetch, Manolo Blahnik en Nicholas Kirkwood hebben hun bedrijfsstrategieën gewijzigd door bij te dragen aan het recht op reparatie en duurzamere oplossingen voor het milieu.

De tekst gaat verder onder de foto.

4. Wat voor verandering brengt dit initiatief met zich mee - waar moet rekening mee gehouden worden?

De lidstaten hebben al beleid ten uitvoer gelegd ter ondersteuning van de circulaire economie en het recht op reparatie, waaronder normen voor ecologisch ontwerp, reparatievouchers, een verlaagd btw-tarief voor specifieke reparatiediensten en het garanderen van de beschikbaarheid van reserveonderdelen. Nu de Unie het gelijke speelveld op dit gebied regelt, moeten ontwerpers en modemerken hun productie afstemmen op deze initiatieven en doelstellingen.

Er zou vanaf het begin van de schetsfase een duidelijke strategie kunnen worden geïmplementeerd om de levensduur van producten te verlengen, door textiel zorgvuldig te kiezen, het gebruik van gevaarlijke chemicaliën te beperken en door de uitstoot van microplastics tijdens de productie te minimaliseren. De industrie moet zich voorbereiden op de herstelverplichtingen van de nabije toekomst. Dit kan ze doen door mechanismen op te zetten om de overdracht van de informatie naar consumenten te vergemakkelijken. De mogelijkheid om samen te werken met recycling- en afvalbeheerbedrijven zou ook kunnen leiden tot efficiënt hulpbronnenbeheer door tegelijkertijd een concurrentievoordeel op de markt te brengen.

Modebedrijven worden aangemoedigd om interne reparatieprocedures te implementeren en informatie te verstrekken over hoe hun producten gerepareerd kunnen worden. Deze proactieve aanpak dient als een preventieve maatregel tegen mogelijke uitbreiding van EU-wetgeving die de reparatie van goederen bevordert, inclusief textielproducten. Het is ook aan te raden dat modebedrijven zich concentreren op het voldoen aan de vastgestelde normen voor ecodesign, aangezien textielproducten naar verwachting onder deze regelgeving zullen vallen, naast het bredere Europees 'recht op reparatie'. Daarnaast kan overwogen worden om systemen op te zetten voor het traceren en kwantificeren van onverkochte voorraden. Investeringen in digitale technologie voor betere productieplanning kunnen helpen bij het naleven van regelgeving, het verminderen van massaproductie en het verbeteren van de productkwaliteit.

Bronnen:

• Europese Commissie, onderwerp 'Regels ter bevordering van de reparatie van goederen'

• Europese Commissie 'Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende gemeenschappelijke regels ter bevordering van de reparatie van goederen en tot wijziging van Verordening (EU) 2017/2394, Richtlijnen (EU) 2019/771 en (EU) 2020/1828', Brussel 22 maart 2023

• Europees Parlement 'Voorstel voor een richtlijn betreffende gemeenschappelijke regels ter bevordering van de reparatie van goederen in “A European Green Deal"', commissie 2019-24

• Europees Commissie 'Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot vaststelling van een kader voor het vaststellen van eisen op het gebied van ecologisch ontwerp voor duurzame producten en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/EG', 30 maart 2022, Brussel -

• Europese Commissie 'Richtlijn (EU) 2024/ 825 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van de Richtlijnen 2005/29/EG en 2011/83/EU wat betreft het empoweren van consumenten voor de groene transitie door betere bescherming tegen oneerlijke praktijken en door betere informatie', 28 februari 2024, Brussel

• Bijlage II : Europese Commissie 'BIJLAGEN bij het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels ter bevordering van de reparatie van consumptiegoederen en tot wijziging van Verordening (EU) 2017/2394, Richtlijnen (EU) 2019/771 en (EU) 2020 /1828', 22 maart 2023, Brussel

• Europese Commissie 'Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot vaststelling van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/EG, 30 maart 2022, Brussel

• Europees Parlement Nieuwe bepalingen Verordening inzake ecologisch ontwerp 'Amendementen aangenomen door het Europees Parlement op 12 juli 2023 op het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/ EC (COM(2022)0142 – C9-0132/2022 – 2022/0095(COD))1' 2019-24

• Bijlage I: 'BIJLAGEN bij het voorstel van de Commissie voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/EG' 30 maart 2022, Brussel

• Europees Parlement 'Amendementen aangenomen door het Europees Parlement op 11 mei 2023 op het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake tot wijziging van Richtlijnen 2005/29/EG en 2011/83/EU wat betreft het empoweren van consumenten voor de groene transitie door betere bescherming tegen oneerlijke praktijken en betere informatie (COM(2022)0143 – C9-0128/2022 – 2022/0092(COD)) (1)”, 11 mei 2023, Straatsburg

• de richtlijn inzake de groene transitie: Eur-Lex 'Richtlijn (EU) 2024/825 van het Europees Parlement en de Raad van 28 februari 2024 tot wijziging van de Richtlijnen 2005/29/EG en 2011/83/EU wat betreft het empoweren van consumenten voor het groene transitie door betere bescherming tegen oneerlijke praktijken en door betere informatie', 28 februari 2024, Brussel

• Oneerlijke handelspraktijken: Europese Unie 'Richtlijn 2005/29/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD', 11 mei 2005

• de richtlijn consumentenrechten : Europese Unie 'RICHTLIJN 2011/83/EU VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD' 25 oktober 2011

• Briefing van het Europees Parlement EU-legalisatie in uitvoering 'Empowering consumenten voor de groene transitie', juni 2022

• Persbericht van het Europees Parlement 'Een einde maken aan fast fashion : strengere regels om buitensporige productie en consumptie te bestrijden', 27 april 2023

• 'EU-strategie voor duurzaam en circulair textiel'

• Europese Commissie 'COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS On making sustainable products the norm', Brussel 30 maart 2022

• The Guardian artikel 'If it’s broken, they fix it: four fashion brands that give their garments a second life', door Lucianne Tonti, van 20 juni 2023

• Europese consument Centre France artikel 'Spare parts and reparis: A right in Europe?', 12 januari 2024

• Europees Milieuagentschap Briefing 'Textiles and the environment: the role of design in Europe’s circular economy', 10 februari 2022, laatst gewijzigd op 7 februari 2023 .

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited US. Vertaling en bewerking naar het Nederlands door Susan Zijp.