Denim voor dummies deel 2: alles over wassingen en finishing

Wie jeans verkoopt, inkoopt of marketingmanager is voor een denimlabel, kan maar beter wat kennis hebben over de stof. Maar er zijn zóveel termen, wat betekenen ze eigenlijk? Bluffen is niet meer nodig, want wij leggen je de basisbegrippen van denim uit. In Denim voor dummies’ deel 1 kon je al alles lezen over: selvedge jeans, Japanse denim, indigo en raw denim. Ook legden we kort uit wat finishing is. Op dat laatste onderwerp gaan we nu dieper in. Daarom: alles wat er met een denim gebeurt om de look en feel te veranderen. We hebben het over wassingen en finishing.

Verschil wassing en finishing

Als eerst: wat is eigenlijk het verschil tussen wassingen en finishes, of in het Nederlands: wassen en nabehandelen? Maarten Wentholt, hoofdtrainer van Denim City, geeft toe dat de termen wel eens door elkaar worden gebruikt. Wentholt geeft bij Denim City onder andere de cursus. ‘Denim 101- All the things you must know about denim, but were afraid to ask’, waar verkoopmedewerkers en retailers alles leren over de geschiedenis van denim, pasvorm, duurzaamheid, verven met indigo, wassingen, finishing en de kosten van denim.

Hij legt uit: “Met wassingen worden alle ‘wet processes’ bedoeld. Dus alle wassingen waar water aan te pas komen.”

Finishes is de benaming voor het gehele proces van verfraaiing van de jeans. Natte én droge technieken. Wentholt: “Maar er wordt ook mee bedoeld ‘de laatste finishes’. Zoals het toevoegen van een softner om de broek zachter te maken, of een tint om de jeans bijvoorbeeld een vuile look te geven.”

Whiskering

De whiskers - ook wel 'moustache' (snor) of op z'n Japans 'hige' genoemd - zijn de horizontale vouwlijnen bij het kruis, de dijen en de knieën van de jeans, lezen we in de online Denim Dictionary van de Amsterdamse denimwinkel Tenue de Nîmes. Deze lijnen ontstaan door slijtage van de broek, na veelvuldig dragen. “Veelal worden de whiskers en geschuurde plekken er met de hand in gemaakt, met borstels, schuurpapier en andere gelijksoortige gereedschappen en deze handmatige technieken worden nu vaak vervangen door de laser technologie,” vult Wentholt aan. “Sandblast, ofwel zandstralen, dat hier vroeger voor werd gebruikt, is in de meeste fabrieken tegenwoordig verboden. Het mag alleen nog toegepast worden als het zand op de broek gespoten wordt in een gesloten compartiment, om zodoende de werkers te beschermen voor longaandoeningen.”

Stone-wash

The New York Times wijdde in de 1982 een deel van een artikel aan stone-washed denim, want volgens de krant zette deze trend destijds de hele denimmarkt op z'n kop.

Stone-wash is de oudste behandeling om een spijkerbroek een 'gedragen' uiterlijk te geven. In de jaren zeventig experimenteerden ontwerpers al met deze behandeling om jeans er ’aged’ uit te laten zien. Maar in de jaren tachtig was de denimtrend ineens overal en werd de techniek niet alleen verwerkt in spijkerbroeken, maar ook in bomberjacks, minirokken, blouses en mouwloze vesten.

Wat stone-wash eigenlijk is? Stone-washing is een techniek waarbij stenen worden gebruikt om jeans er ouder, verwassen en gedragen uit te laten zien. Wentholt: “Het is een wassing in een industriële wasmachine met 'pumice stones' oftewel puimsteen, afkomstig van vulkanische eilanden.”

Een wassing met puimstenen wordt ook wel een ‘mechanische stone-wash’ genoemd. Wentholt legt het nog wat verder uit: “Door het 'grinden' van de stenen in een wasmachine waar ook water in zit, wordt de stof open geschuurd. De stenen schuren de indigo van de vezel, waardoor de witte kern van het garen weer zichtbaar wordt.”

De techniek wordt nog steeds veel gebruikt, maar duurzaam is het niet. Voor één broek is ongeveer een kilo steen nodig. De broeken moeten namelijk extra gewassen worden, omdat er gruis in achterblijft. Bovendien moet het gruis ook uit de machines gespoeld worden, anders zouden ze verstoppen.

Vanwege de druk vanuit de markt en de industrie om de jeansproductie duurzamer te maken, vervagen wasserijen de stenen door eco-stenen, dit zijn plastic of kunststof stenen met een ruw oppervlak. Deze stenen veroorzaken minder gruis en kunnen langer gebruikt worden, zodat ook daar weer een flinke hoeveelheid water en energie kan worden bespaard.

Enzym wash

Een alternatief voor ‘mechanische stone-wash’ is een ‘chemische stone-wash’, dat wordt gedaan met enzymen. Het werkt net zoals onze spijsvertering, waarbij enzymen moleculen afbreken. Omdat enzymen organisch zijn, is deze manier van wassen veel minder schadelijk. ”De enzymen worden die gebruikt hebben een soortgelijk effect als de stenen, echter het duurt wat langer dan een wassing met stenen. Wel is de chemische stonewash schoner, aangezien ere minder nagespoeld hoeft te worden en er nauwelijks gruis achter blijft,” vult Wentholt aan.

Hij vervolgt: “Synthetisch geproduceerde eiwitten worden gebruikt om een gedeelte van de indigo af te breken. Je ziet ook combinaties van mechanische stone-wash en chemische stone-wash om zo het proces sneller te laten verlopen en dus minder water en energie te gebruiken.”

De nieuwste techniek is volgens Wentholt om water in dit proces van chemische stone-wash, te vervangen voor waterdamp. “Zo wordt er maar 5 procent van het water gebruikt. Deze E-Flow, Nimbus of Nanno Bubbles-techniek gaat voor een revolutie zorgen.”

No-stone machine

De hoofdtrainer van Denim City vertelt dat er ook een ‘no-stone’ machine op de markt is. Doordat de trommel van de machine aan de binnenkant aanvoelt als schuurpapier, krijgen broeken vanzelf een stone-wash effect. Dat scheelt water en energie.

Distressed jeans

Dit is geen behandeling, zo worden versleten broeken genoemd. Distressed jeans hebben overmatige slijtage ondergaan, waardoor niet alleen de kleur van de stof is veranderd, maar de broek ook scheuren en gaten heeft, verklaart het Denim Dictionary van Tenue de Nîmes. Ook zijn de zomen en naden vaak rafelig.

Een woord dat je ook veel tegen zal komen is ripped jeans. Hier gaat het om een jeans met scheuren en gaten.

Coating

Veel technieken in het productieproces hebben als doel om jeans een ‘used look te geven. Maar een coating is juist bedoeld om de jeans te beschermen tegen scheuren, het vervagen van de kleur en te zorgen dat 'ie het perfecte uiterlijk houdt. Dit proces kan de stof ook een glanzende, leerachtige look geven.

Homepagebeeld: Levi’s FW19.