De veranderende denimmarkt: een nieuw tijdperk van verantwoord design

De gemiddelde spijkerbroek zorgt voor ontzettend veel schade aan het milieu. Elke stap in het productieproces vormt een risico op het gebied van duurzaamheid. Van katoenproductie, een proces dat grote hoeveelheden water verbruikt (25.000 liter per kilogram), tot het gebruik van gevaarlijke pesticiden voor het telen van de katoen en chemicaliën die vooral vroeger gebruikt werden voor de afwerking van de kledingstukken.

Het is geen geheim dat denim door een ruw chemisch verfproces en afwerkingsproces moet, te beginnen met dat wat de stof zijn kenmerkende indigo-kleur geeft (oorspronkelijk een plantaardige verf maar tegenwoordig grotendeels vervangen door een synthetische versie). Na het kleuren wordt de stof herhaaldelijk bewerkt en gewassen met een reeks chemicaliën, zoals bleekmiddel, om de stof zachter te maken of textuur te geven. Voor de meeste van onze favoriete kleuren en stijlen jeans zijn extra behandelingen en chemicaliën nodig. Denk bijvoorbeeld aan de gebleekte jeans, de distressed jeans en de light-washed jeans. Volgens de in de VS-gevestigde Natural Resources Defense Council (NRDC) kost het produceren van één spijkerbroek een enorme hoeveelheid water en energie, en zorgt het voor aanzienlijk veel vervuiling.

Als de vraag verandert, moet de productie zich aanpassen

Er wordt veel kritiek gegeven op denim producenten. Deze kritiek komt uit verschillende hoeken, variërend van milieuactivisten, tot een generatie goed geïnformeerde consumenten. Milieuvriendelijke jeans zijn tot nu toe eerder een uitzondering geweest, maar merken voelen de druk, en een nieuw tijdperk van duurzaam geproduceerde spijkerbroeken dient zich aan. Een ontwikkeling die helpt in het geleidelijk afbouwen van verouderde processen, en helpt ze te vervangen door innovatieve productiemethodes met een lagere milieu-impact.

Een spijkerbroek maken van ge-upcyclede en hergebruikte materialen is de meest voor de hand liggende manier om denim te maken. Kleine hoeveelheden produceren en kiezen voor beperkte capsule collecties kan ingewikkeld zijn voor grote concerns, voor kleine merken en ontwerpers kan het echter een commerciële drijfveer zijn. Het hergebruiken van indigo katoen deadstock of vintage denim een nieuwe stijl geven door middel van patchwork zorgt voor minder afval en maakt de ruwe verf- en afwerkingsprocessen overbodig.

Was met zorg

Traditionele methodes voor het wassen van denim zodat het er versleten en gedragen uitzag, waren funest voor het milieu. Er waren agressieve chemicaliën voor nodig en enorme hoeveelheden water. Een van de nieuwe oplossingen is bijvoorbeeld het gebruik van ozonmachines, een methode die ozongas gebruikt om kledingstukken op natuurlijke wijze te bleken. Een belangrijke speler op dit gebied is het duurzame Italiaanse chemische bedrijf Officina+39. Het introduceerde onlangs Oz-One Powder, een behandeling waarmee wasserettes een gebleekte, versleten of acid-wash look kunnen geven aan kledingstukken, op een milieuvriendelijke manier die vergelijkbaar is met ozon, door conventionele machines te gebruiken zonder dat er water aan te pas komt.

Volgens het B2B vakblad The Sourcing Journal heeft de pandemie voor zijn eigen reeks modetrends gezorgd, waaronder de ‘lived-in jeans’ die alleen maar gecreëerd kan worden op de volgende twee manieren: door ze werkelijk te dragen en zo af te slijten, of door middel van innovatieve afwerkingsmethodes die het effect nabootsen. Hoewel traditionele afwerkingstechnologieën gebruik maken van puimsteen (vulkanisch gesteente, red.), kaliumpermanganaat spray of andere schadelijke methodes, heeft men recentelijk een nieuw systeem ontwikkeld dat veiligheid en het milieu in acht neemt.

Het zogenoemde Jecostone System is gecreëerd door het Italiaanse schuurmiddelen bedrijf Itexa Group na vier jaar samenwerking met wasserij experts. Twee producten worden gecombineerd om het systeem in kwestie te creëren: Jecostone, een multivezel schuurtpijt dat de hele trommel van een industriële wasmachine bedekt, en Jocorock, een schuurspons van 7 centimeter doorsnede die vrijelijk binnen de machine beweegt en op een vergelijkbare manier functioneert als puimstenen.

Het lichte en duurzame actieve schuurproces zorgt voor unieke effecten op katoen, denim, breisels en leer, waaronder het populaire stonewash effect op denim, dat zijn inspiratie haalt uit de jaren 80, en een zachtere stof bij breisels. Het systeem wordt al toegepast door partners uit de toeleveringsketen uit de hele branche, waaronder Diesel, dat de meeste van zijn productie in Tunesië uitvoert via Jecorocks.

Zodra de technologie van de denimindustrie het minimale volume bereikt dat nodig is, is het op weg om circulair te worden. Al het oude, gebruikte technologische materiaal wordt verzameld en de industrie plant het vervolgens te hergebruiken voor andere doeleinden zoals het aanleggen van wegen en warmte-isolatie.

Beeld: Oz-One jeans, Jecostone jeans

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.UK. Vertaling en bewerking naar het Nederlands: Veerle Versteeg.