De baan van… Tracey Panek, modehistoricus bij Levi’s

20 mei is een belangrijke dag voor denimhistorici. Op deze dag in 1873 ontvingen Levi Strauss en een kleermaker genaamd Jacob Davis uit Nevada het Amerikaanse patent voor het toevoegen van klinknagels aan de zakken van werkbroeken, waarmee een baanbrekende ontwerpinnovatie werd gecreëerd. Deze dag wordt binnen Levi's wereld de geboorte van de moderne blauwe spijkerbroek of 501-dag genoemd. Het is ook de dag waarop FashionUnited Tracey Panek interviewde, die de afgelopen tien jaar Levi's historica is geweest. Vanaf haar bureau in het hoofdkantoor van het bedrijf in San Francisco, omringd door memorabilia van het merk zoals een pop in het Olympisch uniform van Lake Placid uit 1980 dat Levi's leverde aan het Amerikaanse team, bespreekt ze haar carrière en de rol van historicus en directeur van de archieven binnen het heritage denim merk.

Hoe heeft uw professionele pad geleid tot deze rol bij Levi's?

Ik heb een geschiedenis opleiding gedaan en ik heb ook stage gelopen in archiefbeheer om professionele training te krijgen. Toen ik nadacht over wat ik wilde doen, wist ik dat ik me wilde bezighouden met bedrijfsgeschiedenis. Het is een heel andere uitdaging voor een historicus om te proberen de geschiedenis toe te passen en relevant te maken voor een actueel bedrijf vandaag de dag.

Hoe ziet een typische dag eruit als historicus van Levi?

Er is geen typische dag en dat vind ik juist zo leuk. We zijn een klein team, ikzelf en een archivaris die met mij samenwerkt aan het beheer van de collectie, die alles bevat van het oudste paar 501's dat ooit is verkocht die we bewaren in een brandvrije kluis. In de fysieke faciliteit zorgen we voor een constante temperatuur en hoeven we ons geen zorgen te maken over ongedierte en dat soort dingen. Als we nieuwe stukken aan de collectie toevoegen moeten we die eerst wassen voordat we ze kunnen bewaren, het zijn gewoon de dagelijkse dingen. Daarnaast reageer ik op verzoeken die intern binnenkomen van leidinggevenden of werknemers die vragen naar de tijdlijn van een eerdere lancering of misschien willen ze binnenkomen om dingen te bekijken. Deze week komt bijvoorbeeld het ontwerpteam voor vrouwen langs om 501's en dames Levi's te bekijken, de eerste blauwe spijkerbroek voor vrouwen die we in de jaren 30 introduceerden. En dan beantwoord ik ook vragen van fans en consumenten buiten het merk. Dus net voor deze bijeenkomst beantwoordde ik iemand in Duitsland die vroeg wanneer we voor het eerst begonnen met het maken van platte naden op onze producten. Ik werk ook aan tentoonstellingen of ga op zoek naar items die we aan de collectie willen toevoegen. We hebben een paar veilingen waar ik nu naar kijk. Dat is een inkijkje in mijn dag.

Is het gebruikelijk dat modehistorici bij erfgoedmerken werken?

We zijn met een kleine groep en als professionals komen we wel bij elkaar over de vloer. Ik was in Milaan voor een tentoonstelling en ontmoette collega's, een van MaxMara die een archief heeft, een ander van Martini. Er zijn mensen in de Verenigde Staten zoals mijn collega die de archieven beheert bij Tiffany & Co in New York. En er zijn andere merken die dat doen, maar niet zo heel veel, en dat is de reden dat we elkaar allemaal kennen omdat we vergelijkbaar werk doen, we benchmarken, we delen praktijken met elkaar.

Hoe belangrijk is het vintage archief voor het ontwerp en de ontwikkeling van moderne Levi's?

Het is superbelangrijk. In feite zullen de mensen met wie ik het meest samenwerk de ontwerpers zijn. De collectie is een bron van inspiratie en ze beginnen altijd met de Levi's esthetiek als ze aan een project werken en een Levi's referentie. Het kan een pasvorm zijn, het kan de kleur of afwerking zijn, het kan de steek op de achterzak zijn of een bepaald label, al deze details kunnen inspiratie zijn voor nieuwe stukken, en zelfs niet-kledingstukken uit de archieven zoals onze advertenties kunnen inspiratie zijn voor een grafisch T-shirt. De archieven zijn vooral belangrijk voor het creëren van nieuwe producten.

En met de opkomst van AI, de interesse in ambachtelijk handwerk en het verzet tegen fast fashion, wordt het bestuderen van vintage nog belangrijker?

Absoluut. Een detail van sommige van onze vroegste stukken waar ik dol op ben, is uit de Tweede Wereldoorlog toen we echt begonnen met het bedenken van uniforme manieren om onze producten te maken. We hebben deze steek op de achterzakken van onze jeans. We noemen het de Arcuate - het lijken wel twee boogjes. In de jaren 1870, toen we deze voor het eerst maakten, was er geen patroon voor. Maar we hebben dit ontwerp vanaf het begin gebruikt en als ik al onze Levi's 501's van voor de Tweede Wereldoorlog op een rij zet, is elk van de Arcuates een beetje anders. Misschien zit hij hoger of lager op de zak, misschien is hij dikker of dunner. Misschien is het een beetje vreemd, maar die uniciteit, een uitdrukking van wat er die dag met de naaimachine-operator gebeurde, is duidelijk. Dat vind ik zo leuk aan onze vintage stukken.

Zijn er productie- of fabricagetechnieken die na al die jaren hetzelfde zijn gebleven?

Onze meest iconische producten zijn niet veel veranderd. Je kunt kijken naar een 501 uit 1890 - we hebben er zelfs een tentoongesteld in ons museum in San Francisco. Als ik een rondleiding geef, begin ik daar voor met de tour. Ik vraag ze wat ze vinden van een 19e-eeuws paar Levi's en de meest voorkomende reactie die ik krijg is: “Nou, ze zien er ongeveer zo uit als je ze vandaag de dag zou kunnen dragen” en ik denk dat dat de reden is dat onze producten zo opmerkelijk duurzaam zijn. Enkele belangrijke kenmerken die vandaag de dag nog overeind staan, zijn de knoopgulp, de patch aan de achterkant, de klinknagels natuurlijk, die die kleine maar belangrijke innovatie waren die hebben geleid tot het ontstaan van de moderne spijkerbroek, de Arcuate op de achterzak en het denim. Die elementen plus die rechte pasvorm zijn de dingen die consistent zijn gebleven en niet zijn veranderd.

Wat is het meest verrassende of eigenzinnige item in het archief?

We hebben duizenden kledingstukken, dat is het belangrijkste, maar we hebben ook advertenties, foto's, bedrijfscatalogi en ook een aantal onverwachte dingen. We hebben twee auto's met het merk Levi's, een Levi's Jeep en een AMC Gremlin uit de jaren 1970 met een oranje lipje op de stoelen. Die zijn vrij ongebruikelijk. En een paar jaar geleden hebben we op een veiling een stuk koper gekocht, het is een hele plaat van de voorkant van een schip. De naam van het schip was de SS Central America en het zonk voor de kust van de Carolina's in 1857 op weg naar New York en Levi en een aantal andere zeer succesvolle vroege kooplieden tijdens de goudkoorts stuurden hun goud naar New York toen het zonk. Het bleef op de oceaanbodem liggen tot ongeveer de jaren '80 of '90, toen een paar mensen samenkwamen en een kleine onderzeeër creëerden die Nemo heette en het goud naar boven konden halen. Het werd geveild. Helaas hebben we niets van het goud. Het werd geveild. We hebben helaas niets van het goud. Maar twee jaar geleden gingen een paar stukken van het schip in de verkoop en kochten we die koperen plaat die we in een mooie kist bovenop onze brandveilige kluis bewaren als herinnering aan zowel de kleine koperen klinknagels die we in onze eerste producten gebruikten, als een geweldig voorbeeld van de veerkracht van Levi zelf die, vier jaar nadat hij zijn bedrijf was begonnen, ongeveer 80.000 dollar aan goud verloor en er toch weer bovenop kwam. Het is een onverwacht maar belangrijk stuk voor ons.

Leent u kledingstukken uit en hoe selecteert u de plaatsing van archiefstukken?

Natuurlijk, maar het wordt per geval bekeken. We hadden onze eerste grote tentoonstelling buiten de Verenigde Staten in Milaan in april voor de Design Week. Het heette “Iconen, innovaties en primeurs - Verhalen over erfgoed en vooruitgang uit de Levi's® Archives” en we stuurden ongeveer 31 stukken. Er waren enkele van onze oudste 501's voor dames en heren te zien. We stuurden een leren jack uit 1830 dat werd gedragen door Albert Einstein toen hij een genaturaliseerd Amerikaans staatsburger werd; hippiejeans en een aantal huidige stukken. We hebben een aantal designersamenwerkingen gedaan, bijvoorbeeld in Italië met Valentino en Miu Miu. We delen onze stukken graag. We hebben een klein museum op ons hoofdkantoor, maar je moet naar San Francisco komen om het te zien, dus als we kunnen, proberen we onze spullen te delen. Als mensen de geschiedenis van de mode vertellen of als we op een of andere manier verhalen kunnen ondersteunen die verbonden zijn met ons merk, dan doen we dat graag.

Welk advies zou u geven aan afgestudeerden die merkhistoricus willen worden?

We hebben in de zomer of voor korte periodes stagiairs gehad met verschillende achtergronden. Je hoeft niet altijd een diploma in modegeschiedenis of modeontwerp te hebben. We willen mensen die van het merk houden, mensen die een passie hebben voor wat we doen. Ik heb geen mode gestudeerd tijdens mijn studie, maar ik ben opgegroeid met Levi's en ik hield van het merk en je kunt leren terwijl je werkt. Dus wat ik zou zeggen is, als je een stage kunt krijgen om ervaring op te doen bij Levi's of een ander soortgelijk merk, dat zou een geweldige plek zijn om te beginnen.