Tentoonstelling MOḌA toont rijkdom die Marokkaanse makers toevoegen aan mode-industrie

“We willen geen stereotype bevestigen”, zo vertelt Ninke Bloemberg van het curatorenteam van de tentoonstelling ‘MOḌA - Moroccan Fashion Statements’. Wie openstaat voor de verruiming van zijn of haar blik, kan het beste afreizen naar het Centraal Museum. De tentoonstelling die makers van de Marokkaanse diaspora een podium geeft is een must see.

De tentoonstelling is drie jaar in de maak geweest en op donderdag 3 oktober opent deze eindelijk voor het grote publiek. FashionUnited kreeg alvast een rondleiding door het museum met curator voor mode Ninke Bloemberg en mede-curator en DAR Agency-oprichter Zineb Seghrouchni. “Het is geen overzichtstentoonstelling, we hebben niet het streven om compleet te zijn”, vertelt Bloemberg voordat we de zalen binnen stappen. Het verhaal van de makers blijft zich altijd ontwikkelen en het museum wil vooral een gesprek op gang brengen. “Toen we begonnen aan deze tentoonstelling, wisten we ook niet in welke maatschappij deze zou landen”, zo vult Centraal Museum artistiek directeur Bart Rutten kort aan. Hij verwijst naar de maatschappij waarin meerdere politieke figuren minderheden in een negatief daglicht stellen.

De tekst loopt verder onder de afbeelding.

Centraal Museum bevestigt met MOḌA de onmiskenbare waarde van Marokkaanse makers

Omdat het niet gaat over makers die veelal in de (mode)geschiedenis boeken voorkomen, is de basis voor deze tentoonstelling een groot aantal gesprekken geweest die de curatoren hebben gevoerd met makers. “We hebben de collectieve intelligentie en geheugen van de gemeenschap gebruikt als vertrekpunt”, zo licht Seghrouchni toe. Het resultaat is een ruim duizend vierkante meter tellende tentoonstelling, de eerste in zijn soort, over mode uit de Marokkaanse diaspora.

Duidelijker dan ooit is de veelzijdigheid van Marokkaanse makers te zien. Niet alleen is er een grote waardering voor ambacht, waar veel makers ode aan brengen én mee samenwerken, er is ook een prachtig spectrum aan kleuren, materiaalkeuzes en stijlen. Wie denkt dat de Marokkaanse modecultuur alleen uit kaftans bestaat, zal als een nieuw mens weglopen bij MOḌA.

De tekst loopt verder onder de afbeelding.

Een van de hoogtepunten is een ontwerp van Said Mahrouf dat speciaal is gemaakt voor de tentoonstelling. Hij werkte samen een van de laatste goudbrokaatwevers ter wereld, Abdelkader Ouazzani en creëerde een look die zo uit het weefgetouw lijkt te komen. De jurk staat in een zaal waarin speciale aandacht wordt besteed aan de nauwe samenwerking met ambachtslieden. Iets verderop staat de Freedom Dress van Karim Adduchi waaraan makers van diverse geloven hebben samengewerkt.

Omdat het aanbod van Marokkaanse makers zo groot is, kunnen de voorbeelden van de meer mainstream modemerken niet missen. Denk bijvoorbeeld aan het razend populaire Merrachi, dat met winkels in Amsterdam en een pop-up in België zorgt voor rijen in de winkelstraat. Ook mannenmodemerk Mastoor, dat tevens populair is onder de op duurzaamheid gerichte consument, is te zien in een van de zalen. Denk ook aan schoenenmerk Raphia en Lichting-winnaar Yousra Razine Mahrah die beiden een plek hebben gekregen in het museum.

De tekst loopt verder onder de afbeelding.

Hoe belangrijk het is om de verhalen van deze makers te vertellen, is te zien bij het gedeelte over grande dame van de Marokkaanse couture, Tamy Tazi. De aanwezigen tijdens de rondleiding zeggen allen met het schaamrood op de kaken dat de naam ze niet bekend voorkomt. Hoewel ze een 40 jaar durende vriendschap had met Yves Saint Laurent, en hem veelvuldig inspireerde, en ze gezien wordt als de ontwerper die de kaftan een compleet nieuwe look gaf, is ze uit de (Westerse) modegeschiedenis bijna verdwenen. Ze maakte de kaftan meer formfitting en verwerkte meerdere belangrijke Marokkaanse borduurtechnieken in haar werk waardoor ze dit erfgoed in leven hield. De inmiddels 97-jarige ontwerper werkte zelf niet mee aan de tentoonstelling, maar haar dochter en kleindochter verzorgden samen met de curatoren het gedeelte over Tazi. Het belang van het vertellen van deze verhalen wordt in dit gedeelte verder onderstreept.

Hoewel over elk kledingstuk in de tentoonstelling genoeg te vertellen valt, mogen ook de foto’s en multidisciplinaire werken niet vergeten worden. Persoonlijke foto’s, wandtapijten, kunstwerken, maar ook beelden van bekende fotografen zoals Meryem Slimani en Joseph Ouechen illustreren verder dat de Marokkaanse diaspora niet in één hokje te vangen is. De missie van het Centraal Museum om een gesprek op gang te brengen en de veelzijdigheid van de makers te tonen kan bij deze worden bestempeld als geslaagd.

‘MOḌA - Moroccan Fashion Statements’ is te zien tot en met 2 maart 2025 in het Centraal Museum in Utrecht.