Modemuseum Hasselt biedt met nieuwe expo ‘SMUK’ brede blik op decoratie in de mode

Zaterdag opende ‘SMUK. Decoratie in de mode: een show off’ in Modemuseum Hasselt. De expo exploreert de savoir-faire van de Parijse ateliers, de invloed van technologie en de rol van decoratie in de mode van vandaag. Terwijl het personeel nog de laatste hand legt aan de opbouw van al dat moois, kreeg FashionUnited een sneak preview voor de officiële opening.

De nieuwe tentoonstelling focust op decoratieve technieken in de haute couture en prêt-à-porter. Het museum werd daartoe aangekleed met silhouetten waarbij de ontwerpers bepaald niet zuinig waren op borduursels, pluimen, parels, stenen, pailletten, schelpen en andere (soms minder voor de hand liggende) opsmuk. De expo wil een tegengewicht bieden in tijden van fast fashion door het ambachtelijke en duurzame karakter van technieken in de luxemode in de kijker te zetten. Niet alleen de savoir-faire achter de schermen van de belangrijkste Parijse ateliers wordt getoond, ook de invloed van technologische ontwikkelingen op het huidige modebeeld en de huidige rol van decoratie in de mode wordt bekeken. Zo leren bezoekers handborduursel van machinewerk onderscheiden of komen ze te weten welke lange weg het lovertje (paillette) heeft afgelegd tussen de flapperdress en Alexander McQueens haute couture.

Visuele pracht & praal

Aan het verhaal zit niet alleen een technisch aspect, er is ook het socio-economische verhaal en natuurlijk esthetische kant, de creaties zelf. Bovenop de pareltjes van modehuizen als Patou, Lanvin, Dolce & Gabbana, Balmain of Mary Katrantzou, hangen er ook meer historische stukken. Zo was het gedecoreerde kledingstuk in de achttiende eeuw op zijn hoogtepunt. Curator Eva Demoen: ‘‘Een periode waarin zelfs de heren zich rijkelijk kleedden met geborduurde jassen en vesten. Vandaag associëren we dergelijke decoraties met feest. Vroeger waren rijkelijke versieringen een manier waarmee de hogere klasse zoals het koningshuis zich onderscheidde van de rest van de bevolking”. Vandaag zien we opnieuw versierde mannencollecties, bij Gucci en Dries Van Noten. Deze staan naast de betreffende jasjes opgesteld.

Van brodeur naar 3D

Tijdens de rococo doken in de Encyclopédie van Diderot en d’Alembert ook voor het eerst omschrijvingen op van ambachten als le brodeur, le plumassier en le rubanier (iemand die decoratief aan de slag gaat met respectievelijk borduursel, pluimen en linten). Maar, uiteraard, betekende de industriële revolutie in de negentiende eeuw ook een kentering voor de mode met machinale varianten voor anders handmatig werk. Ontwerpers beginnen handwerk aan te vullen met machine- en computergestuurde technieken. Technologische vooruitgang boost decoratieve technieken, ook vandaag, met de meest geavanceerde technieken zoals lasercutting en 3D-printing. Daar horen stukken van de experimentele Iris Van Herpen en Gareth Pugh thuis. Ook de Belgen zijn ruimschoots vertegenwoordigd in het meer hedendaagse luik, van Ann Demeulemeester en Raf Simons voor Dior tot de zeer decoratieve Dries Van Noten.

Deel in de ervaring

De expo bevat ook twee wonderkamers. De eerste is ingericht als klassiek, artisanaal atelier, zoals bij de Parijse huizen Hurel, Lesage en Lemarié, met video’s achter de schermen van het borduur-, veren- en bloemenatelier. “We staan te weinig stil bij hoeveel werk er in al die prachtige materialen kruipt. Terwijl we decoraties vroeger vooral in de haute couture zagen, gebruiken ontwerpers nu ook in hun prêt-à-porter collecties versiertechnieken. De modewereld is vluchtig, en ontwerpers doen hun uiterste best om tijdens shows zo veel mogelijk op te vallen”, besluit Demoen. En de bezoeker kan ook zelf aan de slag, in de tweede wonderkamer. Met computergestuurd borduren, lasercutting en 3D-printing zet hij een eigen sierspeld of manchetknoop in elkaar. Bij de expo hoort ook een boek waarbij voor het eerst wetenschappelijke inzichten in decoratieve opsmuktechnieken in de luxemode worden gebundeld.

Expo ‘SMUK. Decoratie in de mode: een show off’, nog tot 8 maart 2020 in Modemuseum Hasselt, Gasthuisstraat 11, 3500 Hasselt.

Beeld via het ModeMuseum Hasselt. Credits:
Foto 2 (links) Alexander McQueen, herfst-winter 2010 © Catwalkpictures, Sarah Burton voor Alexander McQueen, lente-zomer 2013 © Catwalkpictures (rechts)
Foto 3 Björk, 2001 © Nick Thornton-Jones & Warren du Preez
Foto 4 (links) Alexander McQueen, herfst-winter 2010 © Modemuseum Hasselt/ Kristof Vrancken, Alexander McQueen, herfst-winter 2010 (detail) © Modemuseum Hasselt/ Kristof Vrancken
Overig beeld van de tentoonstelling: foto 1 (homepage), foto 5, 6, 7 en 8, gemaakt door de auteur, Katrien Huysentruyt