Jil Sander ‘past niet’ binnen de moderne modeindustrie

De Duitse modeontwerpster Jil Sander organiseert haar eerste solotentoonstelling in het Museum of Applied Art in Frankfurt. FashionUnited sprak met directeur en curator Matthias Wagner K. over het werken met de designer voor de creatie van de expositie en hoe haar kleding niet past binnen de moderne modeindustrie, waardoor het baanbrekend is.

Kunt u ons vertellen waarom u de tentoonstelling juist op dit moment heeft samengesteld?

“Oh, ik had haar werk al veel eerder kunnen cureren. Ik ben nu vijf jaar directeur van dit museum en ze heeft vanaf het begin aan de top van mijn lijst gestaan. Het kostte echter veel tijd om met haar in contact te komen, hoewel ik niet begrijp waarom er eerder nog geen tentoonstelling is gewijd aan Sander’s werk. Ik beschouw haar als een van de belangrijkste modeontwerpers van haar tijd.”.

Er zijn veel bekende mannelijke ontwerpers geweest in de geschiedenis van mode, maar weinig vrouwelijke. Coco Chanel wordt beschouwd als een van de belangrijkste, omdat ze vrouwen bevrijdde van het korset. Hoe ziet u de relevantie van Jil Sander in deze context?

“Als het om Coco Chanel gaat, zou ik zeggen dat haar design over het algemeen klassiek is, terwijl Jil Sander altijd modern is geweest, voor de moderne vrouw. Ze wilde bescherming bieden met haar kleding - met name in het beroepsleven. Er zijn maar weinig geweldige vrouwelijke modeontwerpers. Ik zou Kawabuko van Comme des Garçons en Barbara I Gongini, die haar label in Kopenhagen heeft gevestigd, opnemen. Daarna wordt de lucht vrij dun.”

Wat was in het bijzonder belangrijk voor u in deze expositie?

“Het was voor mij belangrijk dat het geen retroperspectief in de zin van chronologie zou worden, dat de tijdloosheid van haar werk duidelijk wordt door te kijken vanuit een modern perspectief. Dat iets compleet nieuws wordt gecreëerd uit iets wat ze heeft geleverd uit haar archief. Dat is de reden waarom de tentoonstelling de naam ‘Present’ draagt.”

Waarom is het zo belangrijk dat Jil Sander decor weglaat op haar kleding?

“Ik denk omdat het het natuurlijk persoon, het individu, enigszins vervormt. Het creëert al snel een maskerade. Geslacht speelt geen grote rol voor haar, integendeel, ze is volledig tegen duidelijke genderrollen. Daarbij gaf ze vrouwen zoiets als een harnas om op gelijke voet te blijven met een mannelijke tegenhanger in de werkende wereld.”

De kwestie van geslacht blijft tegenwoordig zeer relevant, hoewel de eenvoud waar Jil Sander om bekend staat nog een grotere impact heeft. Toch?

“Ook al is het uiterlijk zo puur, is er nog steeds veel weelde te vinden in Jil Sander’s vormen en uitstekend materiaal. Het is nooit fast fashion, het is altijd van hoge kwaliteit en geproduceerd bij veel verschillende fabrikanten. Ze reisde de hele wereld af op zoek naar respectievelijke materialen, ze ontwikkelde veel nieuwe dingen met haar vindingrijke talent. Ik draag zelf een Jil Sander-pak uit eind jaren ‘90. Het past nog steeds perfect, heeft zijn vorm behouden. Dat heeft te maken met een lange levensduur, iets dat in essentie niet meer past binnen de hedendaagse modeindustrie. Of het breekt eigenlijk terrein.”

En daarom ‘Present’?

“En ja, daarom ook ‘Present’.”

Wat was er zo bijzonder aan de samenwerking met haar?

“Er is een drempel als het gaat om werken. Met 95 procent ben je al vrij ver, maar de overige 5 procent raakt ergens de kern van het niet stoppen voordat alles op zijn plaats staat. En dit betreft niet alleen het kledingstuk. In zo’n tentoonstelling gaat het om de architectuur, de tekst, de verlichting. Kortom, dat alles vormt een oeuvre. Ze slaagde er altijd in ervoor te zorgen dat iedereen evenveel werk verrichtte. Ze had anderhalf jaar geen tijd voor iets anders. En een esthetisch werk kwam tot leven door haar aanwezigheid in het heden.”

Hoe heeft u Jil Sander overtuigd om samen te werken met het Museum of Applied Art in Frankfurt? Ze is eerder ook door anderen gevraagd.

“Er zijn veel aanbiedingen geweest, van het Victoria and Albert Museum en ook vanuit Hamburg. Ik denk dat ons concept, dat altijd actueel is in de context van hedendaagse vragen, ons geval ondersteunde. De andere reden is dat de architectuur van Richard Meier overeenkomsten heeft met Jil Sander in zijn moderniteit.”

Welke modetentoonstellingen staan op de planning voor de toekomst?

“We werken samen met het Museum voor Schone Kunsten in San Francisco aan een zeer, zeer grote expositie over Islamitische mode. We bereiden een tentoonstelling over Noorwegen voor, die de eregast van de boekenbeurs in Frankfurt in 2019 zal zijn en een spannend land is als het gaat om mode. We hebben grote plannen en mode zal er altijd een onderdeel van blijven. Ik bereid ook een tentoonstelling voor over Barbara I Gongini in 2020. De ideëenboeken zijn gevuld.”

FashionUnited bezocht de Jil Sander expositie en legde de indruk vast in beeld en geluid.

Foto 1: Matthias Wagner K staat in zijn Jil Sander-pak in zijn Frankfurt kantoor/FashionUnited Foto 2: Jil Sander Flagship Store Londen, 2002 © Paul Warchol Foto 3: Jil Sander Exhibition/ FashionUnited

Vertaling en bewerking: Tessa Guntlisbergen