Merken en retailers annuleren bestellingen: een mes in de rug van textielarbeiders

Jarenlang stonden modebedrijven erop dat leveranciers moesten voldoen aan sociale standaarden, om vervolgens tijdens de pandemie fabrieken en hun arbeiders aan hun lot over te laten door bestellingen te annuleren. Duizenden kledingmakers in Bangladesh worden getroffen door deze harde realiteit, veroorzaakt door hun westerse afnemers.

Bangladesh roept bij veel consumenten herinneringen op aan Rana Plaza - een plek waar onverantwoordelijke fabriekseigenaren en westerse inkopers voor weinig geld produceren door werknemers uit te buiten. De afgelopen jaren is veel actie ondernomen om de werkomstandigheden in Bangladesh te verbeteren, dankzij de groeiende aandacht voor het welzijn van miljoenen fabrieksarbeiders. Mostafiz Uddin heeft bijgedragen aan dit veranderende beeld van Bangladesh. Hij is zelf een denim producent, oprichter van de denim beurs ‘Bangladesh Denim Expo’ en bovenal een gepassioneerd, internationaal gerespecteerde activist die een meer ethische en duurzame kledingindustrie wil opbouwen. Zijn bekendheid heeft hem echter niet kunnen beschermen tegen de negatieve gevolgen van het coronavirus waar veel andere fabrieken ook mee te maken hebben gehad.

Wat is de huidige situatie van de kledingindustrie in Bangladesh?

Uddin:Na de uitbraak van het coronavirus hebben talloze merken en retailers bestellingen geannuleerd die al geproduceerd of in productie waren. Sommige hebben betalingen uitgesteld van bestellingen die al verzonden waren en andere eisten korting op arbeidskosten - dit heeft als gevolg dat kledingfabrieken in Bangladesh onder enorme druk staan.

Wat betekent dat precies? Hoeveel bedrijven en werknemers zijn hierdoor geraakt?

Volgens de data van het Bangladesh Garment Manufacturers and Exporters Association (BGMEA), hebben 1150 kledingfabrieken in het land orders moeten annuleren of uitstellen met een waarde van 3,18 miljard dollar (ongeveer 2,7 miljard euro), en werden ruim 2 miljoen werknemers hierdoor geraakt. Als gevolg van de annuleringen en verschuivingen, hebben honderd kledingfabrieken in Bangladesh hun deuren permanent moeten sluiten.

Helaas is de situatie niet verbeterd sinds de wereldwijde pandemie uitbrak in maart. De overheid van Bangladesh heeft een economisch steunpakket ter waarde van ongeveer 42 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarvan zijn de fabrieken bankleningen met 2 procent rente aangegaan om het arbeidsloon van de afgelopen drie maanden te betalen. Aan de ene kant hebben de merken en retailers nog steeds geen orders ontvangen en betalingen gedaan, en aan de andere kant komen er ook geen nieuwe orders de fabriek binnen, waardoor het inkomen van tienduizenden werknemers op het spel staan. De voorzitter van BGMEA heeft haar zorgen geuit dat in deze omstandigheden de fabrieken misschien de helft van hun personeel moet ontslaan in de maand juli.*

*Dit artikel is eerder geplaatst in juli op FashionUnited.DE

Is er een sociaal systeem dat arbeiders ondersteunt?

Er zijn ongeveer 4,1 miljoen mensen werkzaam in de kledingindustrie in Bangladesh, waarvan 70 procent vrouw. De werkgelegenheid in de sector heeft bijgedragen aan de emancipering van vrouwen en de vermindering van armoede in het land. Helaas is er geen sociaal systeem dat arbeiders ondersteunt als zij hun baan verliezen, noch een internationaal vangnet voor de 60 miljoen mensen die werken in de mode.

De wereldwijde kledingindustrie vertegenwoordigt een dynamische sector in de wereldhandel en biedt kansen voor ontwikkeling en werkgelegenheid in arme(re) delen van de wereld. Er is geen vangnet voor de kledingindustrie, er is geen wereldwijde reddingsoperatie van internationale overheden voor onze sector, zoals er was voor de banken na het instorten van de financiële markt in 2008. De impact van de vernauwing in de industrie werd het meest gevoeld door de meest kwetsbare werknemers werkzaam in de modebranche - de arbeiders, die afhankelijk zijn van hun salaris om te overleven en om te voorzien in het levensonderhoud van hun gezin en directe familie.

Je bent zelf een denimfabrikant. Hoe is de situatie bij jouw bedrijf?

De pandemie heeft mijn fabriek Denim Expert Limited hard getroffen. De klanten van de fabriek hebben bestellingen met een waarde van ongeveer 10 miljoen geannuleerd, wat ons in een diepe crisis heeft gebracht. De eerste crisis met de meeste gevolgen, is de vraag hoe fabrieken de salarissen van werknemers moeten betalen wanneer bestellingen van merken en retailers worden geannuleerd. Als werknemers hun salaris niet op het verwachte tijdstip ontvangen, heeft dit directe gevolgen voor hun levensonderhoud en dat van hun gezin. Hoewel de fabriek ongeveer een maand gesloten was als veiligheidsmaatregel tegen de verspreiding van Covid-19, gaf ik mijn werknemers volledige salarissen betaald voor de maanden maart en april, evenals een bonus voor Eid-ul-Fitr (feestdag na het verbreken van het vasten). Ik kan mijn arbeiders niet zomaar de straat op gooien, omdat ze mij dierbaar zijn. Zolang ik twee warme maaltijden voor mijn gezin heb, zal ik hetzelfde voor hen regelen. Maar ik weet ook niet hoe lang ik mijn hoofd boven water kan houden.

Wat is de tweede crisis?

De annuleringen en uitstelaanvragen die wij krijgen hebben een direct effect op de cashflow van de fabriek, wat ons ook hindert om de leveranciers van stoffen en grondstoffen te betalen.

Daarnaast blokkeert de bank fabrieksrekeningen voor het openen van nieuwe kredietbrieven (brieven waarin wordt verklaard dat de daarin genoemde persoon het recht heeft om een bedrag van bepaalde hoogte van zijn rekening af te schrijven), aangezien de vorige niet zijn afgewikkeld vanwege annuleringen van bestellingen en wanbetalingen. Als de fabriek geen nieuwe kredietbrieven kan openen voor stoffen en andere grondstoffen, kan deze ook geen nieuwe bestellingen aannemen van andere klanten.Ook worstelen fabrieken met het betalen van hun energierekeningen, wat voor schaamte en verslechterde relaties met de betrokken partijen zorgt.

Jij bent vrij bekend in de denim-industrie, heeft dat je iets geholpen in deze tijden?

Ik heb geprobeerd mijn netwerk aan te spreken bij het uitbreken van de pandemie om iedereen te laten beseffen dat tijdens deze crisis onderling samenwerken en samenwerking tussen inkopers en fabrikanten harder nodig is dan ooit, aangezien kopers op dezelfde manier als fabrikanten worden getroffen door de pandemie. Door gesprekken met de media, waaronder FashionUnited, heb ik ook mijn stem laten horen tegen de slechte beslissingen van de merken en retailers die veel fabrikanten op de rand van de afgrond hebben gebracht en het leven en levensonderhoud van miljoenen werknemers in gevaar hebben gebracht. De pandemie heeft de gebreken en de kwetsbaarheid van de wereldwijde mode-industrie blootgelegd. Als het systeem niet wordt gewijzigd ten voordele van iedereen, kan geen enkel individu overleven. Daar ben ik ook gevoelig voor, om deze reden heeft mijn reputatie mij niet geholpen.

Dezelfde merken die eisten dat leveranciers maatschappelijk verantwoord moesten ondernemen, weigeren nu zelf te betalen. Wat betekent dit voor uw relatie met uw klanten?

Dit is eigenlijk het moment om de duurzaamheid te beoefenen die we al zo lang prediken. De belangrijkste pijler voor duurzaamheid, zijn de mensen. Als het leven en het levensonderhoud van de mensen (werknemers) niet veilig zijn, heeft duurzaamheid geen zin. Het is heel jammer dat merken en retailers de relatie en het vertrouwen dat door de jaren heen is opgebouwd en gegroeid, terzijde hebben geschoven. Ze hebben niet eens gedacht aan de arbeiders die hen al die tijd hebben gediend.

Is het mogelijk om de westerse merken aan te klagen die geen bestellingen betalen of annuleren?

Zoals ik eerder al zei, zit het huidige systeem van de wereldwijde kledingindustrie vol gebreken. Het is een door kopers gedomineerde industrie waar fabrikanten weinig te zeggen hebben. De toeleveringsketen van de industrie, van katoen tot vracht, is over de hele wereld verspreid. Maar er is geen mondiale autoriteit waarop een partij in de toeleveringsketen die schade heeft geleden, een beroep kan doen. De westerse rechtbanken zijn onbekend terrein voor fabrikanten. Ze hebben noch het geld, noch de netwerken om te winnen in de juridische strijd tegen kopers.

Ga je je strategie veranderen? Denk je dat je de manier waarop je zaken doet moet veranderen?

Het huidige betalingssysteem in de kledingindustrie vereist een volledige herziening om van deze situatie te leren. Voorheen moest een fabrikant vertrouwen op een bestelling van een klant om een bestelling uit te voeren. Alleen op basis van het koopcontract ontvangt de fabrikant een lening om de benodigde grondstoffen te verkrijgen. Maar de tekortkomingen in het betalingssysteem kwamen na de gezondheidscrisis ernstig aan het licht, omdat klanten vanwege de uitzonderlijke omstandigheden betalingen konden inhouden of bestellingen konden annuleren, en alleen de fabrikanten het financiële risico droegen zonder de zekerheid van een bankgarantie. Dat moet veranderen. De zaken tussen kopers en fabrikanten moeten in de periode na het Covid-tijdperk via kredietbrieven worden gedaan. Met een bankgarantie biedt dit systeem fabrikanten enige financiële zekerheid doordat ze gegarandeerd betalen als de goederen die ze produceren voldoen aan de eisen van de klant.

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.DE, vervolgens vertaald en bewerkt vanuit het Engels door Ilona Fonteijn.

Beeld: Mostafiz Uddin / Denim Expert