Haute Couture laat Parijs schitteren

Parijs - Het ging tijdens de coutureweek van Parijs vaak meer over de magie van de mode, dan over de mode zelf.

De ‘coutureweek’ staat al lang niet meer uitsluitend in het teken van haute couture. Omdat er nog weinig modehuizen zijn die haute couture maken volgens de officiële regels van de Fédération de la Haute Couture et de la Mode. Maar ook omdat de kalender van de prêt-à-porter-week uit zijn voegen barst en omdat de coutureweek netjes volgt op de mannenmodeweek, en er dus toch al veel modemensen ter plekke zijn.

De coutureweek is de voorbije jaren geëvolueerd tot grabbelton, met juwelenpresentaties (van onder meer Cartier, Chaumet, Van Cleef & Arpels en Hermès), défilés van ready-to-wearmerken (bijvoorbeeld Paco Rabanne, Vetements en Patou), feestelijke winkelopeningen (The Frankie Shop), parfumlanceringen en exclusieve diners. En dan was er nog juwelenontwerper Delfina Delletrez, die haar zilveren ‘ice cream cone’ voorstelde met gratis ijsjes op Place de Furstemberg, een van de meest pittoreske pleintje van Parijs, waar de telg van de Fendi-familie een stek heeft.

Alaïa meets The Flintstones

Zondag, net voor de officiële start van de couture, debuteerde Patou op de catwalk. Het legendarische huis in de portefeuille van LVMH wordt geherlanceerd door Guillaume Henry, en beperkte zich de vorige jaren tot showroompresentaties. Het was een teleurstellende prestatie. Het ontbrak de collectie aan de typisch Parijse, ‘old-school’-maar-jong-van-geest charme waar Henry een abonnement op lijkt te hebben (hij was in het verleden al verantwoordelijk voor de wederopstanding van Carven). De show werd afgesloten door Julia Fox, de B-actrice die enkele maanden geleden kortstondig een affaire had met Kanye: ze was de eerste van een hele rist celebrities in Parijs de afgelopen week, maar een mismatch voor Patou.

Paco Rabanne, diezelfde namiddag, kon wel overtuigen. Julien Dossena is net zoals stichter Rabanne een futurist. Hij laat zich inspireren door het oeuvre van de legendarische ontwerper, zonder echt terug te kijken. Hij combineert grunge en glitter, met combatlaarzen en grootmoederkapjes. Een aantal jurken leek gemaakt van dezelfde soort polymeren waarmee designer Gaetano Pesce destijds meubels en vazen ontwierp, rubberachtig, met in elkaar vloeiende felle kleuren. Op de soundtrack ging het van ‘I’m Gonna Make You Sweat’. De temperaturen in de zaal van Palais de Tokyo benaderden 40°C.

Pieter Mulier showde voor Alaïa in de ruwbouw van wat in de nabije toekomst een nieuw vlaggenschip moet worden in rue du Faubourg-Saint-Honoré. In het pand huisde jarenlang de mannenboetiek van Lanvin. Op de frontrow zaten nogal wat collega’s van Mulier, zoals Raf Simons, voor wie Mulier jaren heeft gewerkt, en Pierpaolo Piccioli van Valentino, dat de coutureweek dit seizoen overslaat. Naomi Campbell was er ook.

Mulier gaat heel eerbiedwaardig om met het erfgoed van Azzedine Alaïa, en lijkt in het bijzonder gefascineerd door de erotiek in zijn mode. Hij gebruikte de bodysuit als basis en er was een opvallende passage met ruw gedrapeerd leder en shearling, voor looks die zo in een moderne adaptatie van The Flintstones zouden kunnen (ze deden ook denken aan Tina Turner in Mad Max). De ontwerper liet zich inspireren door een show van Alaïa uit 1984. Stiletto’s waren heruitgaves van een model uit 1992.

Vetements gebruikte eveneens een recent verweesd winkelpand: het legendarische budgetwarenhuis Tati, dat in de nineties nog in zee is gegaan met wijlen Azzedine Alaïa voor de laaggeprijsde streetwearlijn 'La rue est à nous'. Het gebouw wordt binnenkort herontwikkeld — er komen appartementen. Het decor van ruw beton werkte uitstekend voor de gesublimeerde streetwear van Guram Gvasalia, die Vetements enkele jaren geleden overnam van zijn broer Demna. Vetements pakte altijd graag uit met een rake slogan. ‘STOP BEING RICH’ stond er dit keer op een Barbie-roze hoodie (we doen ons best). De vraag is of er in de mode genoeg plek is voor twee Gvasalia’s, zeker als die allebei ongeveer hetzelfde verhaal vertellen.

Nicole Kidman in de rol van haar leven

Demna maakte van de show van Balenciaga opnieuw een van de meest besproken events van de week. De eenenvijftigste couturecollectie van het huis, en de tweede onder zijn bewind, vond opnieuw plaats in de heropgekalefaterde couturesalons, voor een ultraselect publiek. Nicole Kidman liep mee, en Kim Kardashian, en Dua Lipa, en Naomi Campbell. Maar ook Danielle Slavik, een voormalig pasmodel. Ze was in vaste dienst bij Balenciaga van 1964 tot 1968, toen Cristobal Balenciaga zijn huis sloot.

De modellen van dienst droegen ‘face protectors’ — gemaakt in samenwerking met de researchers van Mercedes AMG die doorgaans Formule 1 auto’s concipiëren — en ook handtassen die muziek speelden — een project met Bang & Olufsen. Er waren sprookjesachtige, ironieloze sprookjesjurken; bodysuits van geraffineerd neopreen; perfecte tailoring; en experimenten met recyclage en recuperatie — zoals een jasje gemaakt van deadstock Helly Hansen.

Balenciaga opende woensdag ook een eerste couturezaak, net onder de salons. Demna test er een update van klassieke couture: een aantal stuks uit de collectie zijn er gewoon te koop, zonder dat er eerst weken aan fittings voorafgaan. Perfect voor wie droomt van, bijvoorbeeld, een oversized t-shirt met geïntegreerd aluminium, of een jurk gemaakt van deadstock lederen riemen.

Madonna zonder borsten

Kim Kardashian maakte enkele uren later opnieuw een verschijning, frontrow bij Gaultier, naast haar dochter, haar moeder, en haar grootmoeder. Zanger Malumi was er ook, en de halve cast van 'Emily in Paris'. Jean Paul Gaultier zat zelf ook op de eerste rij, naast Amanda Lear en model Cindy Bruna. Puig, de Spaanse parfumgigant die Gaultier in het merkenportfolio heeft, laat de couturecollecties van het label sinds enkele seizoenen ontwerpen door gastdesigners. Na Sacai en Glenn Martens was het de beurt aan Olivier Rousteing, sinds een decennium artistiek directeur bij Balmain. Rousteing had nooit eerder voor een ander merk getekend. Hij had vooraf minder glamour beloofd.

De show opende met een ready-to-wear capsulecollectie voor mannen. Hij groef zowel voor de mannen als voor couture diep in de archieven van Gaultier, maar zocht ook naar raakpunten tussen zijn eigen verhaal en het verhaal van de oudere ontwerper. De twee hebben nogal wat gemeenschappelijk. Ze zijn populair bij een breed publiek, hebben aandacht voor diversiteit, en zijn voortrekkers van de LGBTQ-zaak. Gaultier was ter zake een pionier.

Beide ontwerpers zijn ook heel erg Frans, en ze hebben geen schrik van wat kitsch. De soundtrack, een remix van Mylène Farmers eighties hit 'Sans contrafaçons', was relevant voor beide ontwerpers (Farmer liep mee in de grote afscheidsshow van Gaultier, enkele jaren geleden).

Er zat meer humor in de collectie dan bij Sacai en Glenn Martens, zoals bijvoorbeeld de schoenen met glazen mannentorso’s als hakken — geleend van de parfumflesjes van Gaultiers Le Mâle.

Kim Kardashian en dochter North West droegen kleren uit de collectie: een streepjespak dat geïnspireerd was door een Gaultier-outfit die Madonna in 1992 droeg voor een evenement van Amfar, de organisatie die fondsen inzamelt voor de bestrijding van aids. Destijds waren in de streepjesblazer openingen uitgespaard; Madonna toonde haar borsten. Rousteing vulde de openingen met lichtgekleurd textiel. Dat de wereld minder vrij is geworden, en in zekere zin ook minder vrijpostig, zorgde voor de enige sombere noot van een verder heel exuberant en optimistisch modemoment.

Kunst en theater

Gaultier is een (relatief) jong couturehuis, dat de traditie van unieke, op maat van de klant gemaakte kleren op innovatieve manieren tracht verder te zetten. De meeste traditionele huizen doen minder moeite. Voor labels als Dior en Chanel draait alles op wieltjes. Ze hoeven hun ‘winning formula’ niet aan te passen. De conservatieve ‘one percenters’ vinden in de couturecollecties van Maria Grazia Chiuri en Virginie Viard alles wat ze maar wensen. Dat levert niet noodzakelijk levensbelangrijke mode op.

Voor Chanel hielpen een decor van kunstenaar Xavier Veilhan en een soundtrack van Sebastien Tellier om wat leven in de brouwerij te brengen (invités kregen een grammofoonplaat als souvenir). Bij Dior was er alweer een samenwerking met een vrouwelijke kunstenaar, dit keer de Oekraïense Olesia Trofymenko. De collectie stond in het teken van ‘the tree of life’, de mythische levensboom die dit seizoen ook groeide in een heel mooie collectie van de Indische couturier Rahul Mishra.

Bij Dior leek het uiteindelijk meer te gaan over het kunstwerk dan over de mode. De showruimte bleef, zoals in het verleden, nog enkele dagen open voor publiek. Dat kon gaan kijken naar het doek van Trofymenko. Van de kleren was geen spoor meer.

Daniel Roseberry is bij Schiaparelli op dreef. “Ik ben ontzettend ambitieus,” vertelde de ontwerper na de show aan FashionUnited. “Dit was nog maar een begin.” De show, in de grote zaal van het Musée des Arts Décoratifs, was eerder donker, en een échte, bijna traditionele coutureshow, met opvallende hoeden en outfits waarin hele ruikers (in de ateliers nagebootste) bloemen zaten verwerkt. “Ik wou het dit keer vooral over schoonheid hebben,” zei Roseberry. Het was een belangrijk moment voor Schiaparelli: in het museum ging dezelfde dag een grote retrospectieve tentoonstelling open, gewijd aan het oeuvre van Schiaparelli, en tegelijk ook aan haar geestelijke erfgenaam (over de drie voorgangers van Roseberry, daarentegen, werd met geen woord gerept).

Maison Margiela gebruikt de couturekalender als showcase voor de Artisanal-collectie. Het opzet was complex: In een grote theaterzaal keken we naar de live-opname van een ‘film noir’ in de stijl van de jaren vijftig. De acteurs en modellen waren gekleed in de couturecollectie van Galliano.

Het was een indrukwekkende performance (in samenwerking met het Britse gezelschap Imitating The Dog).

FKA Twigs danste voor Viktor&Rolf

Viktor&Rolf bracht een drieluik: een eerste passage waarin de hoofden van de mannequins bijna verstopt zaten in torenhoge schouder- en kraagconstructies; een middenluik waarin de ontwerpers de outfit van één model met de hand transformeerden tot een veel minder strenge look, en een derde passage waarin alle meisjes de zachtere versie droegen van de outfits uit het eerste luik.

Dezelfde avond lanceerde Viktor&Rolf een nieuwe damesgeur, Good Fortune, hun eerste sinds zeven jaar. FKA Twigs, het gezicht van de bijhorende campagne, gaf een korte, enthousiast onthaalde dansperformance.

Iris Van Herpen vierde de vijftiende verjaardag van haar merk met de collectie Meta Morphism. Haar jurken en accessoires zijn nog altijd verbluffend. Ze liet zich inspireren door drie mythes — Daphne, Arachne en Narcissus. Drie digitale looks zouden in de theaterzaal van Elysées Montmartre op avatars worden getoond, in een uitstapje van de fysieke catwalk naar het metaverse. Maar dat kon, na een uitbraak van COVID, niet doorgaan. Van Herpen mengt digitale technologie en 3D-printing met handgemaakte couturetechnieken en upcycled materialen. Verbluffend, dus, maar tegelijk ook een beetje frustrerend: van ver lijkt de futuristische mode van Van Herpen gewoon op ouderwetse baljurken, voor ouderwetse tijden.

Ronald Van der Kemp, die na twee en een half jaar opnieuw showde — tot zijn grote tevredenheid — in de tuin van de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeur, had de mooiste show van de coutureweek, met een live optreden van zangeres Vox. Zijn collectie is, volgens berekeningen van de ontwerper, voor 98 procent sustainable: gemaakt van gerecyleerd- en restmateriaal. In tegenstelling tot de grote luxehuizen doet RVDK niet aan grootspraak: hij maakt de kleren die hij wilt maken. Je ziet in zijn mode het plezier en de liefde die de ontwerper er in heeft gestopt.