A model life: vanuit zakelijk perspectief – Deel II

Modellenbureaus worden ingeschakeld omdat modebedrijven zelf niet de expertise in huis hebben voor het scouten, managen en boeken van modellen. Maar tegenwoordig kan iedereen een website met een portfoliopagina laten bouwen en zichzelf profileren als freelance model. Is het überhaupt nog wel noodzakelijk om een gerenommeerd modellenbureau in te schakelen voor een fotoshoot of modeshow? Kan dat niet gewoon via streetcasting of een oproepje op Facebook? Er zijn toch zat mooie meiden die maar wat graag voor de camera willen staan en wel een dagje willen poseren in ruil voor gratis kleding?

Model of toch dat knappe buurmeisje?

Via mijn modellenbureau had ik jaren geleden een vaste klant: Zetex. Een familiebedrijf met twee eigen nachtmodemerken gevestigd in het Limburgse dorp Haelen. Vanuit Amsterdam was het voor mij ver reizen om er te komen en de shoot zelf hard werken. De set was puur functioneel: het lookbook werd altijd gefotografeerd voor een rol wit achtergrondpapier. Geen spannende poses, hooguit kleine variaties: nu eens op het linkerbeen, dan weer op het rechterbeen en voor de afwisseling eens een handje in de zij. Weinig ruimte dus voor creativiteit, maar doordat het zo’n gezellig team was had ik er plezier in. Wel heb ik me soms afgevraagd waarom juist ik gevraagd werd om maandelijks naar de andere kant van het land af te reizen voor een shoot die eigenlijk zo basic van opzet was, en waarvan je zou denken: dat kan toch iedereen? Achteraf weet ik dat juist dat soort fotoshoots professionaliteit vereisen. Veertig setjes op een dag fotograferen houdt in dat je om de paar kliks een andere pose moet aannemen en aan het einde van de dag nog steeds in staat moet zijn om een ‘echte’ lach tevoorschijn te toveren. Je moet bereid zijn lange dagen te maken en ondanks de routine kritisch te blijven kijken naar het resultaat. Natuurlijk kun je daar ook ‘dat knappe buurmeisje’ voor vragen. Maar de kans is groot dat haar glimlach het na een halve dag voor gezien houdt.

Door de fijne samenwerking met Zetex werd ik telkens teruggevraagd. Toen ik doordeweeks niet meer kon vanwege mijn studie, verplaatsten de shoots zich in overleg naar de zondag. Uiteraard veranderde dat niets aan het zakelijke karakter van de boeking, maar in het Limburgse kerkdorpje werd er al snel over geroddeld. Een mannelijke medewerker van een nachtmodebedrijf die op zondag met een jong model afsprak? Dat kon niet door de beugel. Natuurlijk is het waar dat er aan modellenwerk een zweem kleeft van foute fotografen die flirten met modellen. Zo’n vastgeroest vooroordeel komt uiteraard niet uit de lucht vallen en er zit zeker een kern van waarheid in. In de realiteit van de commerciële business zal je zoiets niet snel tegenkomen: er is simpelweg geen tijd voor dat soort flauwekul. Het lookbook moet gevuld worden en dat betekent: handen uit de mouwen!

Licht klaar… camera klaar… No show!

Ondanks dat modellenwerk een vak apart is (en niet ieder mooi meisje of knappe jongen per definitie een natuurtalent) voelen veel bedrijven de behoefte om op eigen houtje modellen te regelen. Het klinkt ook best aantrekkelijk: direct met het freelance model onderhandelen en samen een fee afspreken, zonder dat daar bemiddelingskosten bij komen. En verloopt de fotoshoot naar wens, dan is er weinig aan de hand. Maar in de praktijk kom je vaak bedrogen uit. Want stel nu dat het model een klus krijgt aangeboden die veel meer oplevert? Helaas laten modellen, zeker als ze niet of weinig betaald krijgen, het zo nu en dan afweten. Op de dag zelf bellen ze op dat ze onverwachts niet kunnen, ziek zijn, of ze komen gewoon niet opdagen. Zeker bij een belangrijke fotosessie is dat rampzalig. Als modemerk investeer je een hoop tijd en geld in het creëren van het perfecte plaatje: je boekt een studio of locatie, huurt een stylist, een visagist en een fotograaf in, en die laatste heeft vaak ook een assistent bij zich met wie hij van tevoren de hele set heeft opgebouwd. Maar zonder model valt de hele productie in het water. Modellenbureaus winden er dan ook geen doekjes om: een ‘no show’ zonder geldige reden betekent dat het model op zijn minst een strenge waarschuwing krijgt en in het ergste geval onmiddellijk wordt uitgeschreven. Het risico bestaat immers dat het bureau door nalatigheid een belangrijke klant verliest.

Wie bij een modellenbureau boekt kan er dus vanuit gaan dat de kans dat een model niet komt opdagen minimaal is. Ook heb je de garantie dat als een model om wat voor reden dan ook verhinderd is, er in elk geval een goede vervanger in zijn of haar plaats wordt gestuurd. Samenwerken met een professioneel modellenbureau heeft nog meer voordelen. Niet alleen zijn de boekers bekend met alle rechten en plichten die in het vak gelden, nog belangrijker: ze kennen hun modellen persoonlijk. Bij een goed agentschap zien de boekers hun modellen regelmatig. Er is altijd wel een aanleiding voor een model om even langs te gaan: je portfolio ophalen voor een casting, samples passen van een modemerk dat een rek met kleding heeft gebracht, nieuwe foto’s laten maken of verslag uitbrengen van een opdracht in het buitenland. Dankzij deze regelmatige bezoekjes ziet een modellenbureau direct of het model fit is, een goede huid heeft, nog hetzelfde kapsel heeft als op de foto’s in haar portfolio, lekker in haar vel zit – allemaal zaken die meetellen om goed te kunnen presteren tijdens een boeking.

Een kleerhanger maar ook een kameleon

Van modellen wordt vaak gezegd dat ze niet meer zijn dan ‘een kleerhanger om kleding aan op te hangen’. In mijn ogen is een model vooral een kameleon. Het is verbazend om te zien hoe sommige modellen met behulp van kleding, haarstyling en make-up zijn om te vormen tot allerlei verschillende types. Dat geldt natuurlijk tot op zekere hoogte voor iedereen, maar bij modellen is dat nog makkelijker omdat een symmetrisch gezicht een vereiste is. Een goed model oogt nu eens jong, dan weer heel volwassen; de ene keer afstandelijk, dan weer vriendelijk. Psychologische en kunstzinnige studies wijzen inderdaad uit dat gemiddelde gezichten het aantrekkelijkst gevonden worden. De Nederlandse computerkunstenaar Micha Klein deed hier onderzoek naar met zijn ‘Artificial Beauty Series’ waarvoor hij gescande foto’s van modellen middelt op de computer met behulp van de zogenoemde morphing-techniek. Het resultaat is een onnatuurlijk en tegelijkertijd zeer bekend uiterlijk: zijn portretten stralen een enigszins onaards en toch menselijk lijkende ‘modellenschoonheid’ uit. Met uitzondering van enkele zeer uitgesproken types (met tatoeages, piercings of een kaal hoofd als handelsmerk) hebben veel modellen dus een heel gemiddelde – vaak omschreven als klassieke – uitstraling waar een grote groep mensen zich mee kan of wil identificeren. Oftewel de professionele girl-next-door!

Natasja Admiraal is freelance modejournalist – sinds 2008 voor FashionUnited – en schrijft daarnaast graag over aanverwante onderwerpen zoals sieraden en design. Je kunt Natasja ook op de cover van een magazine tegenkomen: ze werkt sinds tien jaar als model.

Foto 1: Een modeshoot voor een editorial
Foto 2: In actie tijdens een fotoshoot

Volgende keer: Deel III – De do’s en don’ts tijdens een fotoshoot