Wearers Festival viert de kracht van alledaagse kleding: “Praten over kleren is zo belangrijk”
bezig met laden...
“Dit is voor de paardenstaarten en dreadlocks, de tattoos, de fanjes, ritsen en knopen, voor corduroy, denim en zijde. Dit is voor onze lievelingslingerie en onze kantoorpakken, voor de feestjurken, tulbans, niqabs en de hijab. Dit is voor de kleren die getuigen zijn van onze verhalen en documenten van onze herinneringen. Dit is voor de kleren die ons doen dromen, verlangen en tijdreizen. (...) Kleding is nooit gewoon kleding.”
Deze ritmische ode aan alledaagse kleren is een fragment uit het manifest van Wearers Festival, een Britse nieuwkomer in de festivalwereld. Het programma bestaat uit een opeenvolging van digitale en fysieke evenementen waarin de relatie tussen mensen en hun kleren centraal staat. Oprichters van het festival zijn Naomi Zaragoza en Vanessa Recine, beiden alumni van London College of Fashion. De eerste twee evenementen zijn inmiddels achter de rug, en er staan er nog veel meer in de steigers. FashionUnited spreekt Zaragoza en Recine over het festival en het belang van praten over kleren.
Om te beginnen, wat is Wearers Festival precies?
Zaragoza: Wearers Festival is een multidisciplinair platform dat de relatie tussen mensen en hun kleren onderzoekt en viert. Daarbij staan de politieke, sociale, culturele en ecologische betekenissen van kleding centraal, evenals de rol van kleding in identiteitsvorming binnen verschillende gemeenschappen in Londen, het Verenigd Koninkrijk en de rest van de wereld. Daarmee bedoel ik ook te zeggen: we hebben een internationale reikwijdte, maar we richten ons vooral op Londen.
Ons doel is om ieder jaar een programma te ontwikkelen met digitale en fysieke evenementen. Die evenementen zijn heel gevarieerd: we organiseren online lezingen, tentoonstellingen, workshops, een boekenclub en er is een filmvertoning in de maak. Daarnaast houden we een blog bij op onze website. Dit alles doen we in samenwerking met diverse Londense en internationale onderzoekers, kunstenaars, creatievelingen en cultuurmakers. We proberen een gemeenschap te creëren die geïnteresseerd is in de samenhang tussen kleding en cultuur.
Op jullie website staat dat Wearers Festival geen modefestival is. Kunnen jullie uitleggen waarom dit zo nadrukkelijk vermeld wordt?
Zaragoza: Als je het een modefestival noemt, komt iedereen met 'oh, dus het is een soort Fashion Week?' Maar dat is het dus niet, want Wearers Festival gaat niet over ontwerpers, merken of de industrie.
Recine: We hebben allebei een passie voor kleding, maar vanuit een ander perspectief. We willen weten waarom mensen in het dagelijks leven dragen wat ze dragen. Gewoon normale mensen zoals jij en ik, of de vrouw achter de kassa van de supermarkt om de hoek.
Zaragoza: Er is een soort gat tussen platforms die zich richten op trends en de mode-industrie, zoals ShowStudio, en platforms en tijdschriften die mode en kleding vanuit een academisch perspectief benaderen, zoals Vestoj of Fashion Studies Journal. Die platforms vinden we geweldig en we volgen ze met plezier, maar er zit er niet echt één tussen dat op een toegankelijke manier aandacht besteedt aan alledaagse kleding - die ziet er trouwens niet per se zo uit als de mode-industrie ons doet geloven. We vinden trends alleen interessant zolang ze betrekking hebben op het dagelijks leven en gewone mensen.
Recine: Er is veel te zeggen over de kleding die je draagt, en de manier waarop je met je kledingstukken omspringt. Een deel is afkomstig uit je cultuur, je identiteit en van de mensen met wie je je omringt. Soms word je beïnvloed door de mensen met wie je omgaat. Waarom? Soms word je beïnvloed door een kleur. Waarom? Dát is waar we het over willen hebben.
Voor sommige mensen lijkt dat misschien een oppervlakkig onderwerp. Waarom is dit alles belangrijk?
Recine: Kleding en mode werden, en worden, vaak als als frivool beschouwd. Maar ze zijn niet frivool. We kleden ons immers allemaal. Zaragoza: We beschouwen kleding als een multidimensionaal fenomeen. Politiek, culturele groepsdynamiek, sociale status, onze relatie met het milieu, al die dingen zijn verankerd in onze kleding. De manier waarop we kleding consumeren, of we ervoor zorgen of niet, of we kopen en vervolgens weer weggooien of kopen en bewaren - al die gebruiken zijn relevant. Kleding is onderdeel van alle aspecten van het menselijk leven. Er zit altijd iets in waar mensen zich mee kunnen identificeren en dat hen boeit.
Recine: Wearers Festival gaat over het creëren van gemeenschapsgevoel en over het uitwisselen van meningen en standpunten. We hebben op dit moment al publiek van over de hele wereld, wat echt geweldig is. Het is interessant om te zien dat mensen er wereldwijd opvallend vergelijkbare opvattingen op na kunnen houden. Tegelijkertijd brengen mensen van verschillende etniciteiten ook alternatieve opvattingen naar voren. Het is belangrijk om al die stemmen een plek te geven
. Zaragoza: Het festival gaat ook over culturele diversiteit. Dat is een urgent onderwerp, vooral in Groot-Brittannië, vooral nu, met kwesties als de Brexit en de Black Lives Matter-beweging. Deze sociale fenomenen laten zien dat Groot-Brittannië momenteel een grote identiteitscrisis doormaakt - het lijkt niet te weten of multiculturaliteit een probleem of een zegen is. Het festival is onze manier om te laten zien hoeveel waarde en rijkdom er is in multiculturaliteit. Wij geloven dat kleding een fantastische manier is om te vieren dat zo veel verschillende etniciteiten, groepen en gemeenschappen zich tot elkaar verhouden, alleen al binnen een stad als Londen, en de stad maken tot wat zij is. Kleding is daar een belangrijk onderdeel van.”
Hoe zet je deze ideeën om in evenementen?
Zaragoza: Onze evenementen zijn superdivers, maar ze hebben één ding gemeen: ze brengen mensen met verschillende achtergronden en expertises samen om onderwerpen te bespreken die voor veel mensen herkenbaar zijn. Tijdens ons eerste evenement in april werd bijvoorbeeld het concept van professionaliteit in kleding verkend. Dit thema houdt veel mensen momenteel bezig, omdat we ons in een situatie bevinden waarin men ofwel werk zoekt en sollicitatiegesprekken voert, ofwel thuiswerkt, met veranderende dresscodes tot gevolg. Er zaten twee modepsychologen aan tafel en een curator die veel ervaring heeft met werving en sollicitaties. We wilden verschillende perspectieven weergeven. Het evenement was uitverkocht. De mensen in het publiek waren erg betrokken, gaven commentaar en stelden veel vragen, dat was heel waardevol. Vorige maand hadden we een evenement over kleding en mensenrechten, en toen gebeurde hetzelfde. Voor later dit jaar staan er nog evenementen op de planning over kleding en trans-zwangerschap, over queerjongeren en identiteitsvorming door middel van kleding, over kleding binnen de zwarte diaspora in Groot-Brittannië... slechts een paar voorbeelden van waar we aan werken. Recine: We nodigen experts uit, maar ook altijd iemand uit de desbetreffende gemeenschap die iets bij te dragen heeft. Het gaat erom dat we mensen actief betrekken, en kenbaar maken dat ze bij ons terecht kunnen. Wie iets te vertellen heeft, moet zich vrij en veilig voelen om dat te doen.
Wat is het publiek dat jullie willen aanspreken?
Recine: Iedereen. Of het nu in Londen, Engeland of elders op de wereld is. We willen vooral ondervertegenwoordigde groepen betrekken, omdat zij vaak degenen zijn die geen platform hebben.
Zaragoza: Omdat we het festival pas kortgeleden hebben gelanceerd, bestaat onze doelgroep op dit moment vooral nog uit modestudenten en mode-academici. Dat is al prachtig, maar ons doel is te groeien en een vast onderdeel te worden van het culturele aanbod van festivals in Londen.
Zijn er doelgroepen die moeilijk te bereiken zijn? Zo ja, welke zijn dat?
Zaragoza: Het moeilijkst te bereiken zijn witte heteroseksuele cis-mannen, die meestal geen klap om kleding en mode geven of het niet belangrijk genoeg vinden om over te praten. We erkennen dat kleding en mode historisch gezien als vrouwelijke onderwerpen zijn beschouwd. Alles wat met vrouwelijkheid te maken heeft wordt ook met huiselijkheid geassocieerd en wordt daarom als irrelevant gezien. Het is natuurlijk veel complexer dan dat, ik ben aan het generaliseren, maar het is 2021 en de algemene misvatting dat kleding en mode onderwerpen zijn voor vrouwen en voor leden van de LGBTQ+-gemeenschap bestaat nog steeds. Dit verandert, maar we willen dat proces graag verder stimuleren door witte mannen uit de middenklasse aan te moedigen om te praten over hoe ze zich kleden, waarom, en hoe ze zich daarbij voelen.
Tot slot is iedereen die niet bekend is met mode en de academische wereld een moeilijk te bereiken publiek voor ons, maar ook een publiek dat we willen aanspreken.
Recine: Dat toont zich ook in de taal die we gebruiken op onze sociale mediakanalen. Die is heel informeel. Daarmee hopen we een publiek aan te trekken dat zich gewoonlijk niet zo bezighoudt met kleding en de andere onderwerpen die we aansnijden. Als we in academisch jargon zouden communiceren, zou een groot deel van de mensen snel afhaken.
Wat kunnen mensen verwachten van Wearers Festival?
Zaragoza: Wat mensen kunnen verwachten, hangt grotendeels af van financiering. We zijn niet bepaald in het makkelijkste jaar begonnen. Het is momenteel moeilijker om financiering te krijgen dan gewoonlijk, niet alleen voor ons, maar voor iedereen, vooral in de kunst- en cultuursector. We doen ons uiterste best met de middelen die we nu hebben. Op korte termijn kunnen mensen maandelijkse digitale evenementen verwachten die voor iedereen gratis zijn. We hebben daarnaast een aantal samenwerkingen op de agenda staan met verschillende instellingen in Londen. Het werkelijke ritme hangt af van de financiering, maar er zal altijd kwalitatieve content te vinden zijn op ons blog en ons YouTube-kanaal. Ook hebben we plannen om een podcast te maken. We willen dat Wearers Festival een doorlopend fenomeen is, en niet een festival dat twee weken duurt en dan weer afgelopen is. Recine: Over het algemeen kunnen mensen intieme en belangrijke gesprekken verwachten, en plezier, en verrassingen... Zaragoza: ...En confrontaties. We creëren dit platform deels als vorm van amusement, maar we vinden het ook belangrijk dat mensen met een aantal vraagstukken worden geconfronteerd. Bijvoorbeeld op wat voor manieren kleding mensenrechten kan schenden, iets dat ter sprake kwam tijdens ons digitale evenement in mei. Wat gebeurt er als een schooluniform het recht op comfortabele kleding schaadt? Wat gebeurt er als uniformen racisme of seksisme uitlokken? En hoe zit het met het hijabverbod in Frankrijk? Wij zijn van mening dat mensen deze onderwerpen onder ogen zouden moeten zien, vooral degenen die denken dat ze hen niet aangaan, omdat ze geen vluchtelingen of moslimvrouwen zijn. Deze onderwerpen gaan hen ook aan. Ze gaan ons allemaal aan.
Wat zijn jullie dromen voor het festival?
Zaragoza: We willen groeien. Het belangrijkste is dat we een integraal onderdeel worden van het culturele aanbod in Londen.
Recine: We hopen dat mensen kleding in hun achterhoofd houden, dat ze er actief mee bezig gaan en blijven.
Zaragoza: We zouden graag zien dat mensen kleding als iets belangrijks gaan beschouwen. We zijn zeker niet de enigen die hiermee bezig zijn, we worden continu geïnspireerd door het werk van mensen in de mode-industrie en dat van modejournalisten en academici. Maar een ultiem doel zou zijn dat men zich ervan bewust is dat er ook een festival over kleding bestaat, met een geweldig evenementenprogramma bovendien. We willen dat mensen er elk jaar reikhalzend naar uitkijken.