Hubert de Givenchy: ‘Een reis door Audrey’s garderobe’

“Op een morgen rinkelde de telefoon in mijn atelier. Nog voordat ik opnam, wist ik dat het Audrey was. Ze had net de opnames van haar nieuwe film achter de rug en belde me speciaal op om te zeggen: ik hou van je”, memoreert Hubert de Givenchy. De 89-jarige Franse couturier spreekt een internationale groep journalisten toe in de tuinzaal van het Gemeentemuseum Den Haag. Zijn aanwezigheid maakt indruk. ‘To Audrey with Love’ is niet zomaar een tentoonstelling: het is een emotioneel eerbetoon aan de actrice die zoveel voor hem betekende. De Givenchy beschikt over een uitstekend geheugen. In lyrische Franse bewoordingen – terwijl co-curator Eloy Martinez de la Pera aantekeningen maakt en tolkt – haalt hij uitgebreid herinneringen op aan zijn muze en hartsvriendin Audrey Hepburn. Telkens als hij haar naam uitspreekt raakt hij zichtbaar geëmotioneerd. Het volgende moment verschijnt er een glimlach op zijn gezicht. Twinkelende ogen achter een donkerblauwe bril. Als een film lijken de gebeurtenissen zich opnieuw voor zijn ogen af te spelen.

Emotioneel eerbetoon aan Audrey Hepburn

“Het voelt als een reünie om hier weer te zijn”, opende De Givenchy zijn verhaal eerder. Hij refereert naar 1988, in dat jaar toonde het Gemeentemuseum Den Haag namelijk de succesvolle tentoonstelling ‘Hubert de Givenchy. Haute Couture, gedragen door Audrey Hepburn’, die destijds werd geopend in aanwezigheid van zowel de couturier als de actrice. Het feit dat zij Nederlandse familiebanden had en deels in Nederland opgroeide maakte dit project extra dierbaar. Het doet de couturier dan ook genoegen dat hij hieraan een mooi vervolg kan geven: “Het is voor het eerst dat we in staat zijn om zoveel creaties die door Audrey zijn gedragen bij elkaar te brengen. Het ontroert me om al deze jurken, waarvan ik sommigen zelf bijna was vergeten, terug te zien. De tentoonstelling is een reis door Audrey’s garderobe. Ik ben ervan overtuigd dat ze trots zou zijn geweest en dat dit prachtige project haar veel plezier zou hebben gedaan.”

Het juiste idee op het juiste moment

De samenwerking is het resultaat van jarenlange inspanningen achter de schermen van modeconservator Madelief Hohé en haar team. Elk museum van Parijs tot New York had dit prestigieuze project graag in huis willen halen. “Een tijd geleden heeft Monsieur de Givenchy ons benaderd voor een bruikleenaanvraag. Hij werkte op dat moment aan een project in Frankrijk. Omgekeerd vroegen wij hem of hij mee wilde werken aan een tentoonstelling. Ik heb me suf gebeld, maar helaas zonder resultaat. Daarop heb ik een andere insteek gekozen, door zijn werk te koppelen aan de jarenlange vriendschap met Audrey Hepburn. Dit viel onmiddellijk in de smaak. Het was het juiste idee op het juiste moment. Een hommage aan haar brengen was altijd al een stille wens van hem. Vorig jaar bracht hij het boek ‘To Audrey with Love’ uit met foto’s van de actrice en tekeningen van filmkostuums.” Een deel van de ontwerpen die in 1988 te zien waren is daadwerkelijk terug in het Gemeentemuseum Den Haag. Sommige waren destijds nog in het bezit van filmstudio’s en zijn nu in particuliere handen. Hohé: “Toch hebben we ze weer bij elkaar weten te brengen. Het is spannend om te bedenken welke reis de jurken in de tussentijd hebben afgelegd.”

Hubert de Givenchy selecteerde zijn lievelingsontwerpen

De couturier is intensief betrokken geweest bij de totstandkoming van zijn retrospectief, die een tijdsomspanne van een halve eeuw omvat. Van de opening van Maison de Givenchy in 1952 tot zijn terugtreden bij het modehuis in 1995. Zo selecteerde hij talrijke van zijn meest dierbare creaties voor de tentoonstelling. Sommigen zijn nog nooit eerder voor het publiek getoond. Daarnaast verzorgde hij zelf de styling: in de week voorafgaand aan de opening was hij regelmatig op zaal te vinden om de juiste oorbellen en cocktailhoedjes bij de avondjurken te kiezen. De scenografie is ingetogener dan we gewend zijn van Maarten Spruyt en Tsur Reshef, de vaste vormgevers van de modetentoonstellingen in het Gemeentemuseum Den Haag. Met zwarte muren, gestoffeerde trappen en fotobehang wordt een tijdloos gevoel opgeroepen. Deze chique setting toont aan dat de ontwerpen van Hubert de Givenchy op de accessoires na nauwelijks enscenering nodig hebben: hij laat de stoffen spreken. Op magnifieke wijze combineert hij materialen zoals mousseline, veren, zijde en fluweel in één ontwerp, waardoor er een spel ontstaat met mat en glanzend. Het hoogtepunt is de zaal gewijd aan handwerk.

Twee getalenteerde workaholics

In de filmzaal is de Little Black Dress uit ‘Breakfast at Tiffany’s’ (1961) te zien, die behoort tot de top tien beroemdste jurkjes aller tijden. Zo zijn nog veel meer iconische ontwerpen uit de filmgeschiedenis, evenals creaties die Audrey Hepburn privé heeft gedragen naar gala’s en openingen. Ook haar twee trouwjurken, beide ontworpen door Givenchy, worden getoond. Eén van de verrassendste onderdelen van de tentoonstelling is echter niet een kledingstuk, maar een recente film die een blik werpt over de schouder van de meestercouturier aan zijn tekentafel. Zijn zicht mag iets verminderd zijn, schetsen kan De Givenchy nog als de beste. Met een paar rake lijnen en wat kleuraccenten weet hij het silhouet van zijn muze treffend op papier te zetten. Het getuigt van zijn talent, vakmanschap en gevoel voor stijl. Hepburn was al net zo’n workaholic, ook zij bleef tot op latere leeftijd zeer actief. De laatste vijf jaar van haar leven stortte zij zich vol overgave op haar ambassadeurschap voor Unicef en reisde af naar twintig landen. Op spontane foto’s zien we haar in actie: breed lachend bestuurt ze een fietsriksja waarin zes vrolijke kindjes zitten. Op een ander archiefbeeld zien we haar in een etnisch kostuum met een stoet kinderen achter zich aan. Bezorgd is de blik in haar ogen als ze zich liefdevol over een broodmagere kleuter buigt.

Deze foto’s vormen een groot contrast met de filmwereld vol glitter en glamour. Audrey Hepburn was een stijlicoon met het hart op de juiste plek. Daarom was Hubert de Givenchy zo dol op haar. Hun relatie was, zoals hij het zelf omschrijft, een ‘platonische liefdesaffaire’. Als de couturier de museumzaal betreedt valt op hoe lang hij is, zeker voor een Fransman: bijna twee meter. Steunend op de kruk die hij nodig heeft tijdens het lopen bekijkt hij zijn ontwerpen. Het resultaat van een leven lang hard werken. De zorgvuldig bewaarde creaties hebben na al die jaren niets aan klasse ingeboet, constateert hij met een intens tevreden blik in zijn ogen.

‘Hubert de Givenchy – To Audrey with Love’ is van 26 november 2016 t/m 26 maart 2017 te zien in het Gemeentemuseum Den Haag.

Beeld: FashionUnited / Natasja Admiraal, Audrey Hepburn in Breakfast at Tiffany’s Foto: George Rinhart/Getty Images