Nieuwe start voor Berlin Fashion Week

“De modewereld moet veranderen en de verandering begint in Berlijn.” Met die ambitieuze uitspraak gaf Mandie Bienek van lobby organisatie Fashion Council Germany (FCG) de aftrap voor de eerste post-covid modeweek in de Duitse hoofdstad die aanving op 6 september jl. Ambitieus en activistisch, want hoewel FCG de belangen van de hele Duitse modebranche behartigt staat er voor Berlijn als modestad wel iets op het spel sinds de belangrijkste modevakbeurzen van de stad, Premium, Seek en Neonyt een jaar geleden Berlijn inruilden voor Frankfurt.

De lancering van de Frankfurt Fashion Week heeft in feite het Duitse modebranche verder opgesplitst. Wat van oudsher in tweeën was verdeeld, met Düsseldorf als inkoopcentrum in West-Duitsland en Berlijn als creatief - en groen - modecentrum in Oost-Duitsland, telt nu nog een derde speler op de kaart. Het noopte de lokale Berlijnse overheid om dit jaar 3,5 miljoen euro in de Berlijnse modesector te pompen. Een kapitaalinjectie die uiteraard welkom is, maar volgens betrokkenen en lokale media zoals dagblad Der Tagesspiegel eigenlijk te laat kwam. Als de lokale overheid zich eerder het wel en wee van de modesector had aangetrokken, waren de vakbeurzen wellicht gebleven.

Daar staat tegenover dat Berlijn dit seizoen de tijd mee had, want waar de eerste Frankfurt Fashion Week in juli vanwege de aanhoudende coronacrisis, nog grotendeels digitaal plaatsvond, kon Berlijn wel volledig fysiek doorgaan. Inclusief buitenlandse modepers en een handvol inkopers die konden worden ingevlogen mede dankzij het financiële extraatje van hogeraf.

Open deuren beleid in Berlijn

Door de verhuizing van de beurzen naar Frankfurt is Berlijn ook genoodzaakt zich opnieuw te positioneren en daarbij richt de stad, van oudsher een trekpleister voor kleinere, onafhankelijke merken en designers, zich nu nadrukkelijk op de eindconsument. Onder de paraplunaam Studio2Retail, een intiatief van FCG en de lokale overheid, hebben tientallen lokale ontwerpers en brands tijdens Berlin fashion week de deuren van hun ateliers en winkels geopend voor bezoekers. Onder hen bekende namen zoals Lala Berlin en Lutz Morris, maar ook kleinere (niche) brands als Esther Perbandt en Oftt van de Britse designer Ashley Hovelle.

De focus van Berlijnse labels op de Duitse modeconsument is niet eenzijdig. Andersom blijkt die consument tijdens de coronacrisis ook de modelabels te hebben omarmt. Waar diverse merken vorig jaar door lockdowns en winkelsluitingen, hun retailklanten kwijtraakten, wist de eindconsument hen juist vaker te vinden. Neem bijvoorbeeld Natascha von Hirschhausen. Een klein niche ‘zero waste’ label dat volledig duurzaam en plasticvrij opereert en de patronen zo ver heeft geoptimaliseerd dat op de kniptafel minder dan 1 procent stof overblijft, welke vervolgens in oorbellen wordt verwerkt en cadeau gedaan bij de aanschaf van een kledingstuk. De ontwerpster vertelt dat zij inmiddels negentig procent rechtstreeks aan consumenten verkoopt. Tot 2020 liep tweederde van haar omzet via de groothandel.

Retailpartners kwijtgeraakt

Luisa Dames van schoenenlabel Aeyde deelt een vergelijkbare ervaring. Hoewel het schoenenmerk in 2015 als direct-to-consumer merk van start ging, verkoopt het sinds 2017 ook via de groothandel aan online winkels zoals MyTheresa en Net-a-Porter en zo’n 75 retailers zoals warenhuis Lane Crawford in Hongkong. “Door covid-19 zijn we retailpartners kwijtgeraakt. Sommige adressen bestaan gewoon niet meer,” vertelt Dames in haar kantoor aan de Strausberger Platz in het oosten van de stad, “maar er zijn nieuwe klanten, consumenten, bijgekomen. Mensen die het merk eerst in een winkel kochten, maar toen dat tijdens de lockdown niet meer kon, rechtstreeks naar onze webshop kwamen. Toevalligerwijs was dat wat ik in eerste instantie met het bedrijf voor ogen had.”

Waar in Berlijn weer fysieke shows, talks en events werden gehouden en de modeweek daardoor bijna normaal leek, was daar anderzijds het dagelijks testen, de in Duitsland verplichte FFP2 mondkapjes en daarmee een nog strenger deurbeleid dan voor corona. Want wie nu een modeshow tijdens de fashion week wil bijwonen moet niet alleen de horden opgesteld door messcherpe PR medewerkers bedwingen, maar ook qr-codes van recente test- of vaccinatiebewijzen overleggen. De tijd van stiekem binnenglippen, van oudsher een sport voor jonge design studenten, is definitief voorbij.

Het is wel de moeite waard: na een jaar online activiteiten is de opwinding van een grote live show, het dreunen van de beats en de modellen, de lichteffecten en het ruisen van stoffen en pailletten, een feest voor de zintuigen.

Ook feestelijk was het kijken naar de Berlijnse fashion week bezoeker die na een jaar in huispak zich weer kon optutten voor een evenement. Dat was niet alleen tijdens de shows en evenementen van de fashion week te zien. Het Amerikaans-Duitse designduo Johnny Talbot en Adrian Runhof en hun merk voor gelegenheidskleding Talbot Runhof ervaren het ook. Het merk, met vier eigen winkels en een groothandelsnetwerk met verkooplocaties bij grote warenhuizen in de VS, zou in 2020 zijn twintigste verjaardag vieren met de lancering van een eigen parfum, maar moest de plannen tijdens het covid-jaar in de ijskast zetten. Nu er weer bruiloftfeesten en partijen zijn, gaan hun klanten volgens Runhof, “helemaal los”. “We krijgen bestellingen voor twee of drie jurken voor de moeder van de bruid. Het kan weer en dan is een jurk niet voldoende. Mensen willen echt uitpakken, het kan niet op.” In de feestjurken van Talbot Runhof is echter wel nog een zweem van het voorbije jaar terug te zien. “Het silhouet is een beetje veranderd,” legt Johnny Talbot uit. “De snit is iets ruimer, het is comfortabeler…” en hij trekt ter illustratie een cocktailjurk bezaaid met pailletten uit het rek, het is een ruimvallend model met diepe halslijn en zakken.

Het was een modeweek die enerzijds in het teken stond van hoop op een betere wereld van na de coronacrisis, de gedwongen pauzestand en periode van reflectie die de branche - en de wereld - ondergaat. Anderzijds was in Berlijn opluchting voelbaar en ook het verlangen dat ‘alles’ zo snel mogelijk weer is als vanouds. Net als vroeger, maar wel een beetje anders.

FashionUnited was op uitnodiging van Fashion Council Germany in Berlijn.