Joegoslavië goede locatie voor productie

Na een decenium van oorlog, VN embargo's en Navo bombardementen, kan de kledingindustrie in Joegoslavië weer groeien. Aldus de laatste uitgave van Textile Outlook International.

Tot begin jaren 90 was het land een belangrijke producentie oord voor diverse bekende West Europese bedrijven. De conflicten en embargo's deden deze bedrijven uitwijken naar andere locaties. De meeste infrastructuur in het land was beschadigd. Na de val van Milosevic is er een nieuwe periode van vrede, stabiliteit, economische groei en buitenlandse hulp.

De textiel industrie in Joegoslavië heeft Westere business partners veel te bieden zegt Textile Outlook International. De bedrijfstak heeft specifieke werknemers, kent zeer lage lonen, heeft jarenlange ervaring in het maken van kleding naar West Europese standaarden en heeft haar kennis behouden-- mede dankzij textile technology centres in Belgrade en Lipovac. De branche heeft tevens een goede mix van fabrieken, uiteenlopend van kleine ateliers -- meestal particulier eigendom -- tot zeer grote staatsfabriek.

Eén van de grote problemen op dit moment is de lage bezettingsgraad van de totale capaciteit, schattingen geven aan dat slechts 30 procent van de mogelijkheden benut worden. Een ander probleem is de werknemers in de staatsbedrijven gewoon op de loonlijst blijven staan, of ze nu productief zijn of niet.

Desondanks blijven de lonen zeer laag. In de staatsbedrijven verdienen de werknemers tussen de 35 en 55 euro per maand. Buitenlandse bedrijven die CMT (cut, make en trim) contracten zoeken, kunnen bedragen van minder dan 0.07 euro per minuut bedingen. Bovendien ligt Joegoslavië redelijk dicht bij de Benelux, waardoor transport over de weg mogelijk is in plaats van per boot of vliegtuig.

Tot begin jaren 90 was Joegoslavië één van de belangrijkste productie landen voor de EU. Door alle problemen zijn de EU landen uitgeweken naar landen als Romenie, Bulgarije en andere lageloon landen.

Bekende bedrijven in het land zijn Beko, Yumco en Kluz. Gevestigde merken uit de regio zijn o.a. Afrodite, Cinderella, Mona, Nicola's, St George, STEM, Tiffany, Todor, en Uno Martin.

Joegoslavië zit midden in een overgangs situatie van oorlog naar vrede, van een isolatie naar deelname aan een wereld economie. Om te kunnen concurreren in deze economie moeten de bedrijven buitenlandse investeerders aantrekken.

De potentiele buitenlandse investeerders moeten bereid zijn om machines, garen en textiel te leveren. De lage lonen, voldoende werknemers en de ligging ten opzichte van de EU, kunnen op hun beurt weer zeer interessante rendementen opleveren op de korte tot middellange termijn.