Rechtspraak: Aangeschreven door een stockfotobureau wegens auteursrechtinbreuk? Betaal niet te veel!

“Met de foto op uw website maakt u auteursrechtinbreuk. Betaal 1520 euro voor een licentie of we starten een procedure.”

Ben je aangeschreven door een organisatie die namens fotografen optreedt wegens auteursrechtinbreuk op een foto? Dreigt deze organisatie met een juridische procedure tegen jou indien je niet akkoord gaat met betaling aan deze organisatie van een hoge “licentievergoeding”, al dan niet vermeerderd met een “boete” of “opslag” en “buitengerechtelijke kosten”? Betaal dan niet zomaar. Check dan eerst de volgende punten.

1. Beschik je over een licentie voor het gebruik van de foto?

Het is een open deur, maar toch is het goed om na ontvangst van zo’n brief na te gaan of je niet toch beschikt over een licentie voor het gebruik van de betrokken foto. Zo ja, dan is jouw gebruik immers rechtmatig. Dit geldt zeker voor ondernemingen die regelmatig werken met externe beeldbanken en niet direct paraat hebben welke gebruikslicenties zij in het verleden hebben aangeschaft. Wees daarbij ook alert op de omvang van een gebruikslicentie, zoals de toepassing van de foto, de gebruiksduur van de foto, het formaat van de foto, de locatie van de foto (in geval van een website: op de landingspagina of op een “dieper” niveau) en het bereik van de foto (nationaal of internationaal). Beschik je over een toereikende licentie? Dan ben je geen vergoeding verschuldigd.

2. Is het stockfotobureau bevoegd om de fotograaf te vertegenwoordigen?

Soms wordt door het stockfotobureau in een dergelijke brief wel gesteld dat zij de auteursrechten of vorderingsrechten van de fotograaf van de betrokken foto’s beheren, maar wordt hiervan geen bewijs overgelegd. Vraag in dat geval een kopie van de machtiging op om te kunnen verifiëren of het stockfotobureau bevoegd is om als zodanig op te treden. Dat dit nog wel eens mis gaat, blijkt uit de zaak die op 25 juli 2016 voor het federale gerecht van New York kwam. De zeventigjarige fotografe Carol Highsmith was een procedure gestart nadat Getty Images haar had gevorderd een licentievergoeding te betalen voor het gebruik van haar eigen foto’s zonder haar eigen toestemming. Ingewikkeld? De zaak is – begrijpelijk – uiteindelijk geschikt.

3. Kan je je beroepen op een auteursrechtbeperking?

De Auteurswet regelt verschillende situaties waarin het gebruik van een foto is toegestaan. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van een foto als citaat, parodiërend gebruik en gebruik in het onderwijs. Indien jij je kunt beroepen op zo’n auteursrechtbeperking, maak je geen inbreuk. Het is daarbij belangrijk dat je ook hebt voldaan aan alle in de Auteurswet voor die beperkingen geldende voorwaarden.

4. Is sprake van auteursrechtinbreuk? Bied een redelijke vergoeding aan.

Als blijkt dat je inderdaad inbreuk (hebt ge-)maakt op auteursrechten die door het fotostockbureau worden beheerd, dan zal je hiervoor schadevergoeding moeten betalen. Voor de hoogte van deze vergoeding dient te worden uitgegaan van het bedrag dat normaal gesproken, indien met toestemming van de auteursrechthebbende zou zijn gehandeld, voor het gemaakte gebruik van de foto zou moeten worden betaald, oftewel: de “fictieve licentievergoeding”.

Biedt de beeldbank een overzicht of tool (price calculator) aan waarmee je zelf kan berekenen welke vergoeding je dient te betalen voor een licentie voor het gebruik van een foto, zoals dat jij dat gemaakt hebt, dan kan dit bedrag het uitgangspunt zijn. Zie bijvoorbeeld de website van Getty Images (http://www.gettyimages.nl/). Ook kan voor de berekening van een redelijke licentievergoeding aansluiting worden gezocht bij de tarieven die voor het betreffende type gebruik zijn vastgesteld door Stichting FotoAnoniem (http://fotoanoniem.nl/tarievenlijst-fotoanoniem/).

Let op: daar waar boeteopslag wordt gevorderd door het stockfotobureau geldt dat hiervoor geen wettelijke grondslag bestaat. Het loont dan ook om hierover in onderhandeling te treden met het betreffende stockfotobureau of, als je er niet uitkomt, een advocaat in te schakelen.

geschreven door Julia Mascini. Julia Mascini is Advocaat bij Köster Advocaten in Haarlem. Regelmatig behandelt zij hier actuele juridische kwesties. Advocatenindemode.nl

Beeld: Pexels