Gucci en de iPhone hoesjes: octrooien in de modewereld

Auteursrechten en merken zijn, zoals eerder gezegd, in de praktijk veruit de meest gebruikte rechten in de modesector. Mensen uit de sector zijn dus veelal goed vertrouwd met deze intellectuele eigendomsrechten, die de creaties op zich en de onderscheidingstekens beschermen. In de snel evoluerende wereld van vandaag beginnen octrooien echter van steeds groter belang te worden, ook in de wereld van mode en fashion. Dat heeft Gucci onlangs moeten vaststellen daar ze wordt beschuldigd van inbreuk te plegen op een octrooi van het Amerikaanse CardShark. Deze onderneming heeft Gucci gedagvaard en vordert een belangrijke schadevergoeding.,

Octrooien, patenten, … – Qué?

Octrooien (“patents” in het Engels, “brevets” in het Frans) worden verleend voor uitvindingen, die kunnen bestaan in:

• een nieuw voortbrengsel (een product, zoals bv. een nieuw soort plastic); of


• een nieuwe werkwijze (een procedé) voor het fabriceren van een bepaald product (bv. een goedkoper procedé om een al bekende stof te produceren) of voor het bereiken van een bepaald resultaat (bv. een procedé om onzuiverheden uit kleurstoffen te verwijderen).

Het volstaat evenwel niet dat de uitvinding nieuw is (m.a.w. dat er nergens een exacte kopie wordt verhandeld of beschreven), de uitvinding moet bovendien “inventief” zijn: dit houdt in dat het niet voor de hand liggend mag zijn voor de betrokken vakman. Indien aan die voorwaarden is voldaan, wordt een octrooi verleend en kan de houder ervan gedurende 20 jaar iedereen verbieden zijn uitvinding na te maken. Een bekend voorbeeld uit de modesector betreft een octrooi voor de ritssluiting dat in 1851 werd verleend voor een “Automatic, Continuous Clothing Closure". In de praktijk werden octrooien echter voornamelijk verleend in de eerder industriële sectoren, zoals de chemische of de farmaceutische sector.

Sinds enige tijd worden er echter ook veel octrooien verleend voor mode gerelateerde producten. Dit is zeker het geval voor de zogenaamde technologie bevattende “wearables” die meer en meer op de markt worden gebracht: wearables zijn alle gadgets die op het lichaam kunnen worden gedragen en die gegevens met een computer of het internet kunnen uitwisselen, gaande van smartwatches tot slimme sokken die snelheid, afstand en calorieverbruik meten. De markt voor wearables zal de komende jaren nog fors gaan groeien, voorspelt de International Data Corporation (IDC) Worldwide Quarterly Wearable Device Tracker, zo publiceerde de organisatie in september.

Een ander voorbeeld zijn schoenen en handtassen die door 3D printers worden gefabriceerd. Een mooi voorbeeld hiervan is het Belgische Materialise. Deze Leuvense onderneming staat Adidas bij met het ontwikkelen van een schoen die op maat van de sporter kan worden geprint. Het doel is om de sporter op een speciale loopband te laten lopen, waarna in de winkel de schoenen op maat van de voeten van de sporter worden geprint. Nooit meer last van te kleine of te grote schoenen.

CardShark vs Gucci

Het spreekt voor zich dat octrooien een belangrijke rol zullen spelen bij de bescherming van deze innovatieve producten. Het hoeft echter niet altijd zo ingewikkeld te zijn, zoals blijkt uit een recente zaak die in de Verenigde Staten tegen Gucci werd opgestart. Gucci wordt verweten hoesjes voor iPhones op de markt te brengen die op de achterkant ook een houder voor kredietkaarten heeft.

CardShark stelt echter als enige deze “uitvinding” op de markt te mogen brengen. Zij blijkt inderdaad houder te zijn van een Amerikaans octrooi voor een “Protective Covering For Personal Electronic Device” met bepaalde kenmerken. Het octrooi werd aangevraagd in 2011 en zou op dat moment nieuw en inventief zijn geweest omdat het verschillende functies combineerde: het beschermde niet alleen het apparaat, zoals de smartphone, maar liet ook toe om kredietkaarten in de beschermhoes zelf te bewaren, door een houder achteraan op de hoes. In 2011 achtten de onderzoekers van het Amerikaanse US Patent Office dit voldoende nieuw en inventief om een octrooi toe te kennen.

Als Gucci enkele jaren later in 2018 hoesjes voor iPhones op de markt brengt, waarbij dezelfde functies (beschermen van het apparaat en bewaren van kredietkaarten) op dezelfde wijze worden gecombineerd door een houder op de achterkant, gaat CardShark over tot dagvaarding. Zij meent dat Gucci inbreuk pleegt op haar octrooi en vordert een schadevergoeding. In overeenstemming met het Amerikaanse systeem vordert zij “treble damages”, drie keer de bewezen schade omdat Gucci wetens en willens inbreuk zou hebben gepleegd op het octrooi. Dit systeem kan leiden tot enorme schadevergoedingen: zo werd Samsung in de zaak tegen Apple aanvankelijk veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van meer dan een miljard dollar schadevergoeding, wat na enkele beroepsprocedures werd herleid tot “maar” 539 miljoen dollar… Gelet op deze risico’s en op de hoge kosten van procedures in de Verenigde Staten in het algemeen worden dit soort zaken vaak geregeld, zonder dat het tot een vonnis komt.

Hoe het in deze zaak tussen CardShark en Gucci gaat lopen, is moeilijk te voorspellen, maar ook hier zullen partijen meer dan waarschijnlijk tot een regeling komen. Dat Gucci dit alles liever had vermeden, ligt voor de hand.

Een afbeelding uit het octrooi van CardShark

Besluit

Bovenstaande voorbeelden tonen aan dat octrooien niet langer een vreemde eend zijn in de bijt van de modesector. Integendeel, gelet op de technologische evoluties waarbij de verschillende sectoren meer en meer naar elkaar toegroeien, waardoor ondernemingen zoals Google en Apple ook in de fashion industrie actief worden, zal het belang van octrooien alleen maar toenemen. Ondernemers actief in deze sector zullen hier rekening mee moeten houden bij de ontwikkeling van hun plannen voor de toekomst. Don’t be evil mag dan wel het motto zijn van Google, de modesector zal niet de eerste of laatste sector zijn die zich zal moeten aanpassen aan de komst van deze techonologiegigant…

De zaak van CardShark v. Gucci is Cardshark, LLC v. Gucci America, Inc., 1:18-cv-05803 (SDNY).

Dit artikel is geschreven door Judith Bussé, advocaat bij de balie Brussel (Crowell & Moring). Crowell & Moring LLP is een internationaal advocatenkantoor dat cliënten in de mode industrie bijstaat en vertegenwoordigt in verschillende rechtsdomeinen, waaronder intellectuele eigendom en arbeidsrecht. Op regelmatige basis adviseren zij cliënten over de valorisering en exploitatie van intellectuele eigendomsrechten en ondersteunen zij hen bij het registreren en handhaven van merken, octrooien, modellen en auteursrechten.

Foto credit: rawpixel.com via Pexels