Flauwe start 2021 voor Belgische modesector: “Shoppers moeten er weer zin in krijgen”

Antwerpen - Na de zomer was ook winter 2020 geen opperbest seizoen voor de modesector. Een tweede golf van verplichte sluitingen en veiligheidsmaatregelen beïnvloedde de verkoop, de solden, de voorraden en het nieuwe inkoopseizoen. FashionUnited vroeg enkele Belgische modeorganisaties naar de stand van zaken.

Zelfstandige modewinkels hebben het voorbije winterseizoen gemiddeld 28,3 procent minder verkocht dan een jaar geleden. Dat blijkt uit cijfers van Mode Unie, de sectorfederatie voor de zelfstandige modedetailhandel. De solden startten dan ook in mineur. Volgens ondernemersorganisatie NSZ verwacht 68 procent van de handelaars een lagere omzet dan in januari 2020. Uit hun onderzoek bleek ook dat zeven van de tien winkeliers met de helft tot zestig procent van hun voorraad bleven zitten. Drie op vier handelaars startte de solden daarom met kortingen van minstens 30 tot 40 procent.

Langere solden

De beslissing van de overheid om de koopjesperiode met veertien dagen te verlengen, vindt Wendy Luyckx, PR van Creamoda, een mooie geste – een signaal dat de overheid mee naar oplossingen zoekt - maar ook niet meer dan dat: “Er was geen nood aan, zoals bijvoorbeeld wel aan het shoppen met een ruimere bubbel. Er zijn begin februari sowieso altijd nog koopjes te doen. Solden nemen bovendien een groot deel van de winkelruimte in terwijl iedereen staat te trappelen om de winkel te vullen met de zomercollectie, er is nood aan iets nieuws. Langere solden zijn interessant voor de grote ketens die met forse kortingen kunnen zwaaien, niet voor de kleinere, zelfstandige boetieks. Winkeliers vroegen hierdoor bovendien om uitstel van de leveringen voor de zomer - hun winkel hing nog vol met winteritems. Uitstel betekent echter dat de merken later worden betaald, waardoor zij achter op schema geraken met het opstarten van de productie voor herfst 2021.” Mode Unie en Unizo maakten intussen een minder positieve tussentijdse balans op van de solden: “Nadat zelfstandige modehandelaars het voor- en najaar afsloten met telkens 30 procent minder omzet, vallen nu ook de solden stevig tegen”, aldus Isolde Delanghe, directeur Mode Unie. Liefst 79,1 procent van de modehandelaars geeft aan minder verkocht te hebben dan bij de wintersolden vorig jaar, met gemiddeld 26,4 procent minder verkoop.

Gewijzigde winkelervaring

"Na de heropening in december kwam het shoppen bijzonder traag op gang. Het gebrek aan perspectief wat sociale contacten betreft, gekoppeld aan het individueel shoppen, zorgt dat consumenten sterk op de rem gaan staan,” verklaart Delanghe de slechte soldencijfers. Cijfers van NSZ bevestigen dat: na de heropening van de niet-essentiële winkels kregen deze in vergelijking met dezelfde periode in 2019 maar een derde van de klanten over de vloer.

Annelien Alaerts, communication manager fashion bij Flanders DC, wijst eveneens op de gewijzigde winkelervaring: ”Voor de pandemie won ‘experience shopping’ aan belang als strategie, maar wie daarop had ingezet, is er nu aan voor de moeite. Retailers hebben de verkoop een beetje online kunnen opvangen, maar dat volstond zeker niet. Grotere merken met veel eigen winkels blijven die vaste kosten dragen, ook al zijn de deuren dicht of valt het fun shoppen weg. Dat kan resulteren in meer winkelsluitingen. Het experience shoppen moet dus terugkomen, shoppers moeten er weer zin in krijgen. Daarnaast is er een hoop stock die moet worden weggewerkt, maar op welke manier? Door upcycling of toch met grote, on-sexy, sales?”

Digitalisering

Mode Unie signaleert dat modehandelaars intussen door hun reserves zitten en hun facturen niet meer kunnen betalen. Er zijn de facturen van de zomercollectie en de vooruitbetalingen voor de wintercollectie maar er is geen geld: “De sector kent hierdoor zowel een liquiditeitsprobleem op korte termijn als een solvabiliteitsprobleem op langere termijn,” aldus Delanghe. Luyckx wil dat relativeren voor de lokale modesector: “Het klopt dat buitenlandse labels vooruitbetalingen willen maar Belgische merken eisen dat enkel in uitzonderlijke gevallen, als ze twijfels hebben over de toekomst van een bepaalde winkel. Wat de betaling van de leveringen voor de voorbije winter betreft, zagen de merken trouwens weinig problemen.”

Alaerts wijst intussen naar de doorgedreven digitalisering als bijkomende uitdaging: “Naast de verkoop gebeurt nu ook het inkopen anders en voornamelijk online. Daar kregen we bij Flanders DC veel vragen over en we hebben dan ook een webinar rond online (ver)kopen georganiseerd. Uit een poll achteraf bleek dat 66 procent van de deelnemers nog nooit digitaal had ingekocht, dat betekent dat een groot deel van de ondernemers zich aan die nieuwe werkelijkheid moet aanpassen. Ook het productieproces verloopt vandaag anders. Er is digitalisering, en aanpassing, op verschillende niveaus.”

“Iedereen blijft gemotiveerd, wil vooruit. Dat positieve heerst zeker naar het najaar toe”

Liever vooruitkijken

Mode Unie vreest voor de toekomst: “Zorgwekkend is dat winkeliers het komende zomerseizoen negatief inschatten. Modehandelaars geven aan 11,4 procent minder verkoop te verwachten in vergelijking met zomerseizoen 2020, wat door de eerste lockdown al een slecht seizoen was. Zolang er geen perspectief komt op sociaal en economisch vlak, zal het consumentenvertrouwen laag blijven en zal de modeverkoop niet op gang komen,” stelt Delanghe. Luyckx meldt dat de winkeliers voorzichtiger inkopen: “Het inkoopseizoen voor winter 2021 loopt moeizaam, de budgetten liggen een kwart lager dan een jaar geleden. Winkeliers zijn eerder afwachtend.” Maar ze detecteert toch ook een positieve mindset: “Het is inderdaad niet goed gesteld met de sector maar iedereen blijft gemotiveerd, wil vooruit, in alle segmenten. Dat positieve heerst zeker naar het najaar toe, er klinkt hoop dat alles dan weer min of meer in de plooi zal vallen. Nieuwjaar 2022 wordt een groot feest, en daar kan best wat revenge buying aan te pas komen. We moeten nog even geduld hebben.”

“Funshoppen zal terugkomen maar de consument weet intussen de lokale merken en kwalitatieve stukken te appreciëren”

Positieve evolutie

Ook Alaerts ziet een positieve vibe: “Hopelijk komen de trendvoorspellingen uit die een revival van de roaring twenties voorspellen. De creativiteit heeft in deze periode een boost gekregen: we zien opnieuw veel kleur, toffe nieuwe stukken, feestelijke collecties, een echte tegenbeweging voor de loungewear. Positief blijven is belangrijk, en er was zeker niet alleen slecht nieuws. Voor veel merken was de crisis een welkome pauze en het ideale moment om echt te gaan focussen op duurzaamheid. Ze kregen ademruimte om het proces te herdenken, zichzelf te heruitvinden. Hopelijk kunnen klanten ook snel die merken gaan (her)ontdekken.”

“De coronacrisis betekende inderdaad niet alleen maar kommer en kwel,” meent ook Luyckx. “Het was een drama voor niches als bruids- en feestkleding maar lokale loungewear-labels als Alice et Maman, nachtkleding van Eskimo of The Woody Group en sportwear van RectoVerso deden het dan weer bijzonder goed. Er waren ook heel veel initiatieven die Belgische merken en winkels echt op de kaart hebben gezet.” Ze ziet daarin een trend die zal blijven hangen: “Funshoppen zal terugkomen maar de consument weet intussen de lokale merken en kwalitatieve stukken te appreciëren. Daar ligt een enorme toekomst klaar: mensen kopen bewuster en zijn bereid te investeren in duurdere, goed gemaakte producten.”

“Enkel met extra steunmiddelen kunnen modezaken die voor deze crisis perfect gezond waren, ook op lange termijn hun zaak behouden”

Roep om extra steunmaatregelen

Volgens Alaerts leeft bij de modeondernemers het gevoel dat de grote mokerslag nog moet komen: “Hoe groot de schade is, zullen we pas op lange termijn zien. Veel merken roeien nu met de riemen die ze hebben en zien wel waar ze geraken. De rekening zal pas over een tweetal jaar gemaakt kunnen worden. Alles hangt af van hoe 2021 verloopt. Nu is het nog een kwestie van aanpassen en online resultaten afwegen tegenover de winkelervaring, en uitzoeken welke fysieke winkels essentieel zijn. Kleine ondernemers met een enkel filiaal trekken misschien nu net iets meer aandacht door online te gaan. Grotere merken zoeken hun toevlucht tot marktplaatsen als Zalando om nieuw cliënteel aan te trekken. Er waren nog nooit zo veel Belgische merken online te verkrijgen”.

Mode Unie ijvert intussen voor extra steunmaatregelen voor de sector, aan de Vlaamse regering vragen ze een compensatie voor de gemiste marge tijdens november, december en januari 2020. Op federaal niveau klinkt de roep om een tijdelijke btw-verlaging voor het tweede kwartaal. “Enkel met extra steunmiddelen in de zwaar getroffen modesector, geven we modezaken die voor deze crisis perfect gezond waren, de mogelijkheid om ook op lange termijn hun zaak te kunnen behouden”, weet Delanghe. Ook Creamoda staat achter deze eisen: “Er heerst veel onzekerheid en er zullen ongetwijfeld faillissementen volgen. We hopen echt op een herlanceringsplan vanuit de overheid”, aldus Luyckx.

Beeld: JASPER JACOBS / BELGA MAG / Belga via AFP