Dit zijn de grootste modemuzes uit de klassieke literatuur

Voor iedereen die zegt dat mode triviaal of frivool is, het gewicht van de mode in de literatuur mag niet onderschat worden. Ik heb onlangs het Franco-Ierse Literaire Festival bezocht waar journalisten van Vogue en Elle discussieerden met schrijvers en scriptschrijvers over het belang van kleding in storytelling. Kleding versterkt karakters, zorgt dat we ons kunnen verplaatsen in iemand anders, waardoor we in vreemde landschappen kunnen dwalen. Een onderschrijver van dit effect, Mark Twain zei: “Kleren maken de man. Naakte mensen hebben weinig tot geen invloed op de maatschappij.’ Laten we eens de de zeven belangrijkste momenten wanneer fictie en mode met elkaar in aanraking kwamen aftellen.

7. Giacomo Leopardi

In Giacomo Leopardi’s gedicht genaamd A Dialogue Between Fashion and Death, onderzoekt hij de vergankelijkheid van de mode en parallellen met onze eigen sterfelijkheid: “Mode: Herken je mij niet meer? Dood: Je moet weten dat ik slecht zie en geen bril op heb. Mode: Ik ben Mode, je zuster. Herinner je niet meer dat we allebei geboren zijn op de dag van Verval? We profiteren gelijk van de verandering en verwoesting van dingen, ook al doe jij dat op een manier, ik op de ander.”

Mode wordt getoond als een soort Magere Hein die ons overlijden in gang zet, en alhoewel het is geschreven in 1824, het sentiment is toepasbaar op de huidige omgeving van fast fashion met catastrofes zoals Rana PLaza en op de luxe industrie waar ontwerpers zoals Alexander McQueen, van wie het werk gevierd wordt vanwege de donkere en mooie dans met dood, stierf door zelfdoding op 40-jarige leeftijd.

Foto:Orlando First Edition, The Hogarth Press 1928 bron: www.smith.edu/libraries, and Burberry September 2016

6. Virginia Woolf

“Kleding heeft meerdere doelen naast ons warm houden; ze veranderen de manier waarop we de wereld zien en hoe de wereld ons ziet”, schreef Virgina Woolf in Orlando, het verhaal uit 1928 over een edelman die door de tijd kan reizen, moeiteloos wisselt van sekse, gekleed gaat in bont en kant zonder ooit ouder te worden. De film uit 1992 toonde de androgyne favoriet in de mode, Tilda Swinton, in de titelrol van de parmante heer Quentin Crisp en als Koninging Elizabeth de eerste. Woolf’s boek was een hedendaags succes ondanks het ongewone onderwerp voor een vrouwelijke schrijver, maar de aantrekkingskracht van het verhaal zet nu de toon voor het gender non-conformisme van deze tijd. Van Bloomsbury naar Burberry, zei Christopher Bailey over zijn September 2016 modeshow.

Foto: Bron Wikimedia Library of Congress, Photographer, Napoleon Sarony, 1882

5. Oscar Wilde

Oscar Wilde, de dandy en een eeuwigdurende favoriet van mode ontwerpers, was de belangrijkste invloed op Alexander McQueens mannencollectie van de herfst van 2017. Wilde’s woorden “Mode is een vorm van lelijkheid zo ondragelijk dat we het elke zes maanden moeten aanpassen’ voorzag al de social media-hongerige consument van vandaag die meer dan ooit vraagt om nieuwigheid. Als redacteur van een modeblad, genaamd The Woman’s World, voorspelde hij in 1887 dat de kledingstijl van beide seksen zouden versmelten doordat vrouwen hun mannelijke stijl zouden omarmen. Zijn hoeden met een brede randen, lange lokken en fluweel trokken evenveel aandacht als zijn boeken en toneelstukken, maar zijn gedartel in de demimonde van mannelijke lust, natuurlijk destijds niet bespreekbaar, belandde hem in de gevangenis van Reading. Toch gaf hij stijl nooit op: “Als iemand zich slecht gedraagt, moet iemand dat doen in goede kleding.” Woorden om te onthouden.

4. Margaret Mitchell

In het boek van Margaret Mitchell uit 1936 Gone With The Wind, is Scarlett O’Hara’s lifestyle in het Zuiden van de Confederatie is onder aanval van de dreigende vrijheid van de slaven op haar plantage. Maar onze sympathie ligt bij dit arme rijkeluis meisje wanneer ze haar weinige bronnen moet leegtrekken en een jurk moet maken van… gordijnen. Hoe moet ze anders haar held voor zich winnen, en zijn geld dat hij met zich meebrengt. Wie heeft niet voor zijn kast gestaan op een zaterdagavond en gewenst dat dergelijke inspiratie naar boven kwam? Wanneer ze zich richt naar haar bediende en zegt: “Ga naar de zolder en haal mijn doos met patronen, Mama… ik heb zo een nieuwe jurk,” komt misschien haar bevoorrechte positie iets naar boven, maar in deze tijden van fast fashion stortplaatsen kunnen we het haar niet kwalijk nemen dat ze iets een nieuw doel geeft, ook bekend als upcycling.

3. Bret Easton Ellis

Deze passage uit de bestseller American Psycho van Bret Easton, die draait om een discussie tussen de band U2 en de verteller, de gemiddelde seriemoordenaar en een date laat ons nadenken over de gepassioneerde relatie van de yup uit de 1980’s en Italiaanse mode.

” The Edge draagt Armani,” roept ze terwijl ze naar de bassist wijst. “Dat is niet Armani,” roep ik terug. “Het is Emporio.” “Nee,” roept ze. “Armani.” “De grijstinten zijn te gedempt net als de taupe-kleuren en blauwtinten. Gedefinieerde revers, subtiele ruit, polka dots en strepen zijn Armani. Niet Emporio,” roep ik, extreem geïrriteerd dat ze dit niet weet, niet het verschil kan zien, terwijl ik mijn oren bedek. “Er is een verschil.”

Nou ze gaat zeker op het hakblok. Kun je je voorstellen dat je het verschil tussen Armani’s extra lijn en zijn prima linea niet begrijpt.

Foto: Audrey Hepburn in Breakfast at Tiffany's. Trailer screenshot

2. Truman Capote

Truman Capote’s 1958 novella Breakfast at Tiffany’s lanceerde de geliefde Holly Golighty de modewereld in. De industrie denkt dat ze een product is van het atelier van Hubert de Givenchy, de ontwerper met de taak om actrice Audrey Hepburn te kleden voor de filmversie, maar zijn werk was al bijna klaar als we kijken naar Capote’s teksten:

“Het was een warme avond, bijna zomer, en ze droeg een slanke zwarte jurk, zwarte sandalen en een choker van parels. Voor haar chique dunheid had ze een lucht van gezondheid die doet denken aan ontbijtgranen, een kuisheid van zeep en citroen met een roze gloed die haar wangen kleur gaf.” Golightly’s stadse en nachtelijke allure is een go-to referentie geweest voor ontwerpers sinds die tijd en heeft onze gehechtheid aan de little black dress versterkt.

Foto: Miss Havisham: Wikimedia By Harry Furniss from the library edition of Great Expectations, created 31 December 1909.

1. Charles Dickens

Het ultieme huwelijk van mode en fictie brengt ons weer waar we begonnen: Mode = Verval = Dood. Ik refereer naar de grand dame van de Victoriaanse klassiekers, het spookachtige van een oude vrijster; bitter, skeletachtige en weggestopt in haar kamer naast een rottende taart, Charles Dickens’ Miss Havisham uit Great Expectations. De passages beschrijven haar terwijl ze opgaat in vlammen en representeren mogelijk de meest visueel interessante beelden die het hoofd van een jong meisje kunnen binnendringen, ze zijn zeker krachtiger dan elk voorbeeld van special effects in Hollywood, maar het zijn de woorden die gebruikt worden om de eerste ontmoeting van Pip met haar te beschrijven die ontwerpers decennialang hebben geïnspireerd. Het is makkelijk om te zien waarom:

” Ze was gekleed in rijke materialen - satijn, kant en zijde - allemaal wit. Haar schoenen waren wit. En ze had een lange witte sluier in haar haar, bruidsbloemen in haar haar, maar haar haar was wit. Juwelen schitterde om haar nek en handen, andere juwelen lagen op de tafel. Jurken, minder uitgebreid dan degene die ze droeg, en half ingepakte koffer lagen overal. Ze was nog niet klaar met zich aankleden, ze had maar een schoen aan - de ander was op de tafel vlakbij haar hand - haar sluier zat niet goed, haar horloge en ketting en armband had ze niet om, en het kant dat voor haar boezem moest lag bij de kleine spulletjes en haar zakdoek, en handschoenen, en wat bloemen en een klein gebedenboek, allemaal rommelig rondom een vergrootglas.

Ik zag deze dingen niet in de eerste momenten, maar ik zag meer dan waarschijnlijk de bedoeling was. Maar ik zag dat alles binnen mijn zichtveld dat wit moest zijn, niet wit meer was en zijn glans had verloren, was vervaagd en geel was gekleurd. Ik zag dat de bruid in de bruidsjurk verwilderd was zoals de jurk en de bloemen en ze had helderheid meer behalve de helderheid in haar verzonken ogen. Ik zag dat de jurk aan was gedaan op een rond figuur van een jonge vrouw en dat het figuur waar het nu op hing was gekrompen tot huid en bot.”

Homepage foto via Wikimedia of Oscar Wilde: Unknown photographer, Held at British Library, 1875-1905 and Alexander McQueen Menswear Fall 2017

Door gastredacteur Jackie Mallon, die les geeft aan de faculteit van diverse modeprogramma’s in New York en de schrijfster is van ‘Silk for the Feed Dogs’, een roman die zich afspeelt in de internationale mode-industrie.